19
شعله هاي سرد (بررسی حسادت در قرآن و حدیث)

در مورد خانواده توجيه مى كنند و گاهى به خاطر همين كنترل، مورد تشويق و تأييد نيز قرار مى گيرند.
برخى، اين بيمارى را ـ كه در متون روان شناسى با اصطلاح اروتيك جِلِسى ۱ بيان مى شود و براى آن، معادل هاى فارسى متعدّدى از جمله: حسادت جنسى و حسادت عاشقانه يا رمانتيك گفته شده است ـ ديده يا شنيده اند و خيال كرده اند كه اين همان غيرت است و در نتيجه غيرت و حسادت را از يك مقوله دانسته اند و هر دو را امرى مذموم و بيمارگونه پنداشته اند، در حالى كه حسادت جنسى يا عاشقانه، نوعى از آثار پارانوئيدى است كه مشخّصه اصلى آن، باور به خيانت شريك زندگى است و ممكن است با باورهاى غير عادى ديگرى نيز همراه باشد، ضمن آن كه خُلق شخص، به صورت درماندگى، نگرانى، تحريك پذيرى و خشم است.
اين گونه مردان، با جستجوى دفتر خاطرات، نامه ها، شماره تلفن ها و بررسى لباس هاى همسرانشان سعى مى كنند نشانه هايى براى خيانت آنان پيدا كنند. آنان همسران خود را تعقيب نموده، بى مورد سؤال پيچ مى كنند و آنها را در دوره هاى خشم، مورد ضرب و شتم قرار مى دهند. در اين باره حتّى قتل نيز گزارش شده است.
اين بيماران، شخصيتى مختل دارند، در خود احساس بى كفايتى و حقارت مى كنند، احساس ارزشمندى نمى كنند و خود را لايق محبّت ديگران نمى دانند، در دوست داشتن، سلطه جو و بيمارگونه رفتار مى كنند و اصولاً داراى عواطف سطحى و بى ثبات هستند. به هر حال، آگاهى از عوامل وجود چنين بيمارى اى، مى تواند كمك بزرگى به اين افراد و نيز كمك به خانواده آنان باشد.
بنا بر اين، حسادت جنسى، مفهومى غير از مفهوم غيرت و حتّى حسادت مصطلح دارد ۲ كه پيش تر درباره آنها بحث شد و شايد همين تشابه اسمى و ترجمه واژه « jealousy » به حسادت و غيرت، باعث چنين خلطى شده باشد.

1.كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۳ ، ص ۴۴۴ ؛ سفينة البحار، ج ۶، ص ۷۱۱ .

2.نهج البلاغة، حكمت ۳۰۵ .


شعله هاي سرد (بررسی حسادت در قرآن و حدیث)
18

و اهمال كردن [ است ] در محافظت آنچه نگاهبانى آن لازم است، از دين و عِرض و اولاد و اموال. ۱
به جاست اكنون به مطلب مهمّى اشاره شود؛ چرا كه بارها و بارها حكايت بدبينى و شكّاك بودن زنان و مردان به همديگر را خوانده و شنيده ايم و حتّى در اطرافيان خود نيز شاهد چنين بدبينى هايى بوده ايم. شنيده ايم درباره مردانى كه سراسيمه از محلّ كار خود به خانه آمده اند تا بتوانند زنان خود را كنترل كنند. از مردانى شنيده ايم كه هنگام خارج شدن از خانه علامتى پشت در مى گذارند تا به وسيله آن از رفت و آمدهاى مشكوك در زمان نبودشان آگاه شوند؛ مردانى كه كوچك ترين تغيير در رفتار، پوشاك، قيافه و حتّى جابه جايى اثاث منزل، برايشان معنادار است . آنان همواره در پى كشف يك توطئه يا خيانت هستند و با هيچ منطقى نمى توان باورهاى بيمارگونه شان را تغيير داد.
چنين بيمارانى طعم امنيت و اطمينان را تجربه نمى كنند و همواره با اضطراب، ناكامى و نارضايتى از تمام وضعيت هاى زندگى شان به سر مى برند. اينان با ازدواج، مشكلشان حادتر و آزار دهنده تر مى گردد؛ چرا كه به خودآزارى و همسرآزارى مى پردازند، البتّه با اين تعبير كه تعصّب و غيرت، باعث چنين رفتارهايى مى شود.
وقتى مردى معمولى در حضور جمعى ادّعا مى كند كه رئيس جمهور است، همه به را حتى مى فهمند كه وى بيمار و داراى هذيان هاى بيمارگونه است؛ امّا در مواقعى، اين هذيان ها و تفكّرات غيرعادى، همرنگ تعصّبات پذيرفته شده در فرهنگمان است و به ندرت ، كسى قادر است هذيان ها را از واقعيت تفكيك كند. اين افراد مى توانند سال ها اين بيمارىِ خود را پشت غيرت بيش از حد، پنهان كنند و خانواده هاى خود را مورد شكنجه و آزار قرار دهند. اين بيماران، آثار ناشى از بيمارى را در قالب الگوهاى جامعه پسند نشان مى دهند ؛ يعنى بدبينىِ بيش از حدّ خود را با غيرت، عشق و نگرانى

1.قالَ الاْءمامُ الصّادِقُ عليه السلام : « إنّ اللّه َ تَبارَكَ وَتَعالى خَصَّ رَسُولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله بِمَكارِمِ الأَْخْلاقِ فَامْتَحِنُوا أَنْفُسَكُمْ ، فَإِنْ كانَتْ فيكُمْ ، فَاحْمَدُوا اللّه َ عز و جل وَارْغَبُوا إِلَيْهِ فِي الزِّيادَةِ مِنْها » ، فَذَكَرَها عَشرَةً : اَلْيَقينَ ، وَ الْقَناعَةَ ، وَ الصَّبْرَ ، وَ الشُّكْرَ ، وَ الرِّضا ، وَ حُسْنَ الخُلْقِ ، و السَّخاءَ ، وَ الْغيرَةَ ، والشَّجاعَةَ وَ الْمُرُوَّةَ ؛ امام صادق عليه السلام فرمود : « خداوند متعال ، [ بهره مندى از ] مكارم اخلاق را ويژگى رسول خدا صلى الله عليه و آله قرار داد . خود را [ بدانها ]بيازماييد . اگر در شما بود ، خداوند را سپاس گوييد و مشتاق افزايش آن شويد » و ده صفت را برشمرد : يقين ، قناعت ، بردبارى ، سپاس گزارى ، رضامندى ، خوش اخلاقى ، بخشندگى ، غيرت ، شجاعت و مروّت (معانى الأخبار ، ص ۱۹۱) .

  • نام منبع :
    شعله هاي سرد (بررسی حسادت در قرآن و حدیث)
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 47847
صفحه از 168
پرینت  ارسال به