است . مصاديقى را مصاديقِ معناى باطنى مى ناميم كه از نظر عرفي نمى توان آنها را در زمره مصاديق معناى ظاهرى آيات قرار داد ، ولى معناى باطنى كه همان معناى توسعه يافته است ، آنها را شامل مى شود . به طور مثال در مورد آيه «وَأْتُواْ الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَ بِهَا» كه قبلاً معناى ظاهر و معناى باطنِ آن بيان شد ، در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است كه فرمود : «الاَوصِياءُ هُمْ اَبْوابُ اللّهِ الَّتى مِنْها يُؤتَى وَلَولاَهُمْ مَا عُرِفَ اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ وَبِهِ احتَجَّ اللّهُ تَبَارَكَ وتَعَالَى عَلَى خَلْقِه .»^۱
آنچه در اين حديث بيان شده ، مصداقى از مصاديق معناى باطن آيه است ، به بيان روشن تر اگر معناى باطنىِ آيه اين باشد كه هر كارى را از راه عقلايى اش وارد شويد ، عقل مى گويد تنها كسانى مى توانند ما را به راه راست هدايت كنند كه خود راه يافته باشند و از هر گونه گناه و لغزشى مصون باشند . پس براى وارد شدن در مسير هدايت الهى بايد از طريق اهل بيت عليهم السلام كه معصوم و هدايت يافته اند وارد شد .
روشن شد كه رواياتى كه در تفسير و تبيين آيات قرآن از طريق اهل بيت عليهم السلام رسيده به طور كلى بر دو قسم است : 1 ـ رواياتى كه در صدد بيان معناى مقصود است (اعم از معناى ظاهر و معناى باطن) ، 2 ـ رواياتى كه صرفا در مقام بيان بعضى از مصاديق مورد نظر آيات است (اعم از مصاديق ظاهرى يا مصاديق باطنى) .

5 . تقسيمى ديگر براى روايات تفسيرى

برخى از مفسران قرآن كريم ، تنها آن دسته از روايات را كه در صدد بيان معناى آيات اند از نوعِ تفسير مى دانند . علاّمه محمّد حسين طباطبايى در موارد فراوانى از بحث هاى روايى در تفسير الميزان به اين نكته تصريح كرده اند و با عباراتى نظير «الرواية من الجرى دون التفسير» يا «هو من الجرى او البطن و ليس من التفسير في شى ء» يا «هى من الجرى و التطبيق او من البطن وليست بمفسّرة» ^۲ طبقه بندى جديدى را در مورد روايات منسوب به اهل بيت ، كه در تفسير قرآن وارد شده ، مطرح كرده اند . از عبارات فوق و نظاير آن در الميزان به دست مى آيد كه از نظر ايشان رواياتى كه در توضيح و تبيين متن قرآن از اهل بيت صادر شده است ، سه دسته اند :
1 . روايات تفسيرى
2 . روايات جرى و انطباق
3 . روايات بطن