الحديث :

۷۳۲۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :و قَدَّرَ الأرزاقَ فَكَثَّرَها و قَلَّلَها ، و قَسَّمَها على الضِّيقِ و السَّعَةِ ، فَعَـدَلَ فيها لِيَبتَلِيَ مَن أرادَ ، بِمَيسورِها و مَعسورِها ، و لِيَختَبِرَ بذلكَ الشُّكرَ و الصَّبرَ مِن غَنِيِّها و فَقيرِها . ^۱

۷۳۲۵.عنه عليه السلامـ في قولهِ تعالى :«و اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ و أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ»^۲ـ: و معنى ذلكَ أنّهُ يَختَبِرُهُم بالأموالِ و الأولادِ لِيَتَبَيَّنَ الساخِطُ لِرِزقِهِ، و الراضِي بِقسمِهِ . ^۳

(انظر) البلاء : باب 404 .

1480

ضَمانُ الرِّزقِ

الكتاب :

وَ كَأَيِّنْ مِنْ دابَّةٍ لا تَحْمِلُ رِزْقَها اللّهُ يَرْزُقُها وَ إِيّاكُمْ وَ هُوَ السَّمِيعُ العَلِيمُ» . ^۴

وَ ما مِنْ دابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللّهِ رِزْقُها وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها كُلٌّ فِي كِتابٍ مُّبِينٍ» . ^۵

حديث :

۷۳۲۴.امام على عليه السلام :روزى ها را مقدّر فرمود و آن گاه، آنها را زياد و كم و به تنگى و فراخى عادلانه تقسيم كرد ، تا هر كه را بخواهد به وسعت روزى و يا تنگى آن بيازمايد و از اين طريق سپاسگزارى و شكيبايى توانگر و تهيدست را به آزمايش گذارد .

۷۳۲۵.امام على عليه السلامـ درباره آيه «بدانيد كه دارايى ها و فرزندان شما مايه آزمايش است» ـفرمود : يعنى، خداوند به وسيله دارايى ها و فرزندان مردم را مى آزمايد، تا معلوم شود چه كسى از روزى خود ناخشنود است و چه كسى به قسمت خويش خشنود .

1480

تضمين روزى

قرآن :

«چه بسيار جنبندگانى كه ياراى تحصيل روزى خويش ندارند و خدا آنها و شما را روزى مى دهد و او شنوا و داناست» .

«هيچ جنبنده اى در روى زمين نيست ، جز آن كه روزى اش بر عهده خداست و قرارگاه و مكان نقل و
انتقالش را مى داند ؛ زيرا همه در كتابى روشن (لوح محفوظ) آمده است» .

الحديث :

۷۳۲۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنّ الأمرَ يَنزِلُ مِنَ السماءِ إلى الأرضِ كَقَطَراتِ المَطَرِ إلى كُلِّ نَفسٍ بما قُسِمَ لَها مِن زِيادَةٍ أو نُقصانٍ ، فإن رَأى أحَدُكُم لأخِيهِ غَفِيرَةً في أهلٍ ، أو مالٍ ، أو نفسٍ ، فلا تَكُونَنَّ لَهُ فِتنَةً . ^۱

۷۳۲۲.عنه عليه السلام :لا يَملِكُ إمساكَ الأرزاقِ و إدرارَها إلاّ الرَّزَّاقُ . ^۲

۷۳۲۳.عنه عليه السلام :قَسَمَ أرزاقَهُم ، و أحصى آثارَهُم و أعمالَهُم ، و عَدَدَ أنفُسِهِم . ^۳

1479

حِكمَةُ القَبضِ وَ البَسطِ

الكتاب :

وَ لَوْ بَسَطَ اللّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَ لكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ» . ^۴

و اللّهُ فَضَّلَ بَعضَكُمْ عَلى بَعْضٍ فِي الرِّزْقِ فَما الَّذِينَ فُضِّلُوا بِرادِّي رِزْقِهِمْ عَلى ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُم فَهُمْ فِيهِ سَوَاءٌ أَ فَبِنِعْمَةِ اللّهِ يَجْحَدُونَ» . ^۵

وَ لا تَتَمَنَّوْا ما فَضَّلَ اللّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلى بَعْضٍ لِّلرِّجالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَ سْئَلُوا اللّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللّهَ كانَ بِكُلِّ شَيءٍ عَلِيما» . ^۶

حديث :

۷۳۲۱.امام على عليه السلام :فرمان [الهى به آنچه مقدّر است] همچون قطره هاى باران، از آسمان به زمين فرود مى آيد ، به هر كس كم و بيش، آنچه سهم اوست مى رسد . پس ، اگر يكى از شما در خانواده يا مال يا جان و توان برادرش، اندك فزونى ديد، اين نبايد مايه فتنه (فساد) او شود .

۷۳۲۲.امام على عليه السلام :اختيار كم و زياد شدن روزى ها جز در دست روزى رسان نيست .

۷۳۲۳.امام على عليه السلام :روزى هاى آنان را تقسيم كرد و آثار و اعمال و تعدادشان را شماره كرد .

1479

حكمت تنگى و گشايش روزى

قرآن :

«اگر خدا روزى بندگانش را گشايش دهد، در زمين فساد مى كنند ، ولى به اندازه اى كه بخواهد روزى مى فرستد ؛ زيرا به بندگان خود آگاه و بيناست» .

«خدا ، روزى بعضى از شما را از بعضى ديگر افزون كرده است . پس آنان كه فزونى يافته اند از روزى خود به بندگان خويش نمى دهند تا همه در روزى يكسان شوند . آيا نعمت خدا را انكار مى كنند؟» .

«آن چيزهايى را كه خدا بدانها بعضى از شما را بر بعضى ديگر برترى داده است ، آرزو مكنيد. براى مردان از آنچه كسب كرده اند، بهره اى است و براى زنان نيز از آنچه كسب كرده اند بهره اى است و از فضل خدا [روزى ]بخواهيد كه بر هر چيز داناست» .