۲۲۵۰۲.عنه عليه السلام :حَسبُكَ مِن تَوكُّلِكَ أن لا تَرى لِرِزقِكَ مُجرِيا إلاّ اللّهَ سُبحانَهُ . ^۱

۲۲۵۰۳.الإمامُ الصّادقُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَن حَدِّ التّوكُّلِ ـ: أن لا تَخافَ مَعَ اللّهِ شَيئا . ^۲

۲۲۵۰۴.عنه عليه السلام :مِن التَّوَكُّلِ أن لا تَخافَ مَع اللّهِ غَيرَهُ . ^۳

۲۲۵۰۵.عنه عليه السلام :أدنى حَدِّ التَّوَكُّلِ أن لا تُسابِقَ مَقدورَكَ بِالهِمَّةِ ، و لا تُطالِعَ مَقسومَكَ ، و لا تَستَشرِفَ مَعدومَكَ ، فتَنقُضَ بأحَدِهِما عَقدَ إيمانِكَ و أنتَ لا تَشعُرُ . ^۴

۲۲۵۰۶.الكافي عن أبي بَصيرٍ عن الإمامِ الصّادقِ عليه السلام :لَيسَ شَيءٌ إلاّ و لَهُ حَدٌّ. قلتُ : جُعِلتُ فِداكَ، فما حَدُّ التَّوَكُّلِ ؟ قالَ : اليَقينُ . قلتُ : فما حَدُّ اليَقينِ ؟ قالَ : ألاّ تَخافَ مَعَ اللّهِ شَيئا . ^۵

۲۲۵۰۷.الإمامُ الرِّضا عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عَن حَدِّ التّوكُّلِ ـ: أن لا تَخافَ مَع اللّهِ أحَدا . ^۶

۲۲۵۰۸.عنه عليه السلامـ أيضا ـ: أن لا تَخافَ أحَدا إلاّ اللّهَ . ^۷

۲۲۵۰۲.امام على عليه السلام :از توكّلت تو را همين بس كه براى خود روزى رسانى جز خداوند سبحان نبينى.

۲۲۵۰۳.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از حدّ توكّل ـفرمود : اينكه با [وجود] خدا از چيزى نترسى.

۲۲۵۰۴.امام صادق عليه السلام :از [نشانه] توكّل اين است كه با وجود خدا از غير او نترسى.

۲۲۵۰۵.امام صادق عليه السلام :كمترين مرتبه توكّل اين است كه سعى نكنى بر آنچه برايت مقدّر شده پيشى بگيرى [و آن را پيش از وقتْ طلبى] و به سوى آنچه [از روزى كه ]قسمت توست نشتابى و به آنچه به تو نمى رسد چشم ندوزى، تا در نتيجه، با يكى از اين كارها، ندانسته، رشته ايمان خود را از هم بگسلى.

۲۲۵۰۶.الكافىـ به نقل از ابو بصير ـامام صادق عليه السلام فرمود : هيچ چيز نيست، مگر اينكه حدّى دارد. عرض كردم: فدايت شوم، حدّ توكل چيست؟ فرمود: يقين. عرض كردم: حدّ يقين چيست؟ فرمود: اينكه از چيزى جز خدا نترسى.

۲۲۵۰۷.امام رضا عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از حدّ توكّل ـفرمود : اينكه با خدا از احدى بيم نداشته باشى.

۲۲۵۰۸.امام رضا عليه السلامـ در پاسخ به پرسش از حدّ توكّل ـفرمود : اين كه از احدى جز خدا نترسى.

«وَ لاَ تَدْعُ مِنْ دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَنْفَعُكَ وَ لاَ يَضُرُّكَ فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذَا مِنَ الظَّالِمِينَ * وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلاَ رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ». ^۱

قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلاَّ مَا كَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَ عَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» . ^۲

(انظر) فاطر : 2 ، 10، الزمر : 38، الشورى : 10 ، الفتح : 11 ، التغابن : 13 ، الجنّ : 22 ، الأنعام : 80 ، الأحزاب : 17.

الحديث :

۲۲۵۰۰.جَبرئيلُ عليه السلامـ لَمّا سألَهُ النّبيُّ صلى الله عليه و آله عنِ التَّوكُّلِ علَى اللّهِ ـ: العِلمُ بأنّ المَخلوقَ لا يَضُرُّ و لا يَنفَعُ ، و لا يُعطي و لا يَمنَعُ ، و استِعمالُ اليَأسِ مِن الخَلقِ ، فإذا كانَ العَبدُ كذلكَ لَم يَعمَلْ لأحَدٍ سِوَى اللّهِ ، و لَم يَرْجُ و لَم يَخَفْ سِوَى اللّهِ ، و لَم يَطمَعْ في أحَدٍ سِوَى اللّهِ ، فهذا هُو التَّوكُّلُ . ^۳

۲۲۵۰۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :التَّوكُّلُ التَّبَرِّي مِن الحَولِ و القُوَّةِ ، و انتِظارُ ما يَأتي بِهِ القَدَرُ . ^۴

«و به جاى خدا، چيزى را كه سود و زيانى به تو نمى رساند، مخوان؛ كه اگر چنين كنى در آن صورت قطعاً از جمله ستمكارانى و اگر خدا به تو زيانى برساند، آن را برطرف كننده اى جز او نيست و اگر براى تو خيرى بخواهد، بخشش او را ردّ كننده اى نيست. آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى رساند و او آمرزنده مهربان است».

«بگو: جز آنچه خدا براى ما مقرّر داشته هرگز به ما نمى رسد. او سرپرست ماست و مؤمنان بايد تنها بر خدا توكّل كنند».

حديث :

۲۲۵۰۰.جبرئيل عليه السلامـ در پاسخ به سؤال پيامبر صلى الله عليه و آله از او درباره توكّل بر خداوند متعال ـفرمود : دانستن اين مطلب كه مخلوق نه زيانى مى زند و نه سودى مى رساند، نه مى دهد و نه جلوگيرى مى كند، و چشم اميد بركندن از خلق. هرگاه بنده چنين باشد، ديگر براى احدى جز خداوند كار نمى كند و اميد و بيمش از كسى جز خداوند نيست و چشم طمع به هيچ كس جز خدا ندارد. اين است توكّل.

۲۲۵۰۱.امام على عليه السلام :توكّل، مبرّا شدن از نيرو و توانايى [خود] و چشم به راه مقدّرات بودن است.