الَّذِي أَنزَلْنَا » . 1 پس اجسام لطيفه ، پيغمبر و دوازده امام در عالم اجسام و ارواح مطهره ايشان در عالم ارواح ، همچو آفتاب اند در عالم اجسام و ارواح .
و از اين است كه كمالات را «انوار» مى گويند و ملكات ذميمه را / 140 / «ظلمات» ، و شك نيست كه آفتاب و نور روحانى ، افضل است از شمس جسمانى ؛ زيرا كه آفتاب جسمانى را ابر مى پوشانَد و آفتاب روحانى را سماوات سبع ، حاجب نمى تواند شد . « إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ » . 2 آفتاب [ جسمانى ] در شب ، غروب مى كند و آفتاب روحانى ، غايب نمى شود . «إنَّ ناشِئَةَ اللّيلِ هيَ أشَدُّ وَطْأً وَأقْوَمُ قيلاً» .
« سُبْحَانَ الذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً » . 3 شمس ، صداع مى آورد و او صعود مى كند . آفتاب ، رو را سياه مى كند ؛ پيغمبر ، سبب سفيدى روها مى شود . « يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ » . 4 آفتاب مى سوزاند ؛ پيغمبر صلى الله عليه و آله وسلم و ائمه ، سبب نجات از احراق مى شوند . آفتاب در قيامت به جهنّم 5 مى افتد ؛ پيغمبر در بهشتِ عنبر سرشت ، به پايه اى كه از او رفيع تر نباشد ، جاى دارد . شمس منفعتش در دنياست و بس ؛ ائمه ، منفعتشان در دنيا و عقباست . آفتاب ، سبب معرفت خلق است ؛ ائمه هدا ، سبب معرفت خالق است . آفتاب از براى فنا خلق شده و ائمه هدا از براى بقا . « ما خُلقتم للفناء ، بل خُلقتم للبَقاء 6
» . آفتاب دنيا زوال تاريكى از خانه مى كند ؛ ائمه هدا ، زوال ظلمت و معصيت و كفر از دل مى كنند . آفتاب به راه ها و مكان ها راه مى نمايد ؛ ائمه هُدا ، هدايت روح و قلب مى كنند و به شعشعه خورشيد مرحمت ، ظلمتِ خطا را از صحايف احوال مجرمان نادم ، محو مى فرمايند .
1.سوره تغابن ، آيه ۸ .
2.سوره فاطر ، آيه ۸ .
3.سوره اسراء ، آيه ۱ .
4.سوره آل عمران ، آيه ۱۰۶ .
5.ب : دوزخ .
6.الاعتقادات ، للمفيد ، ص۴۷ عن النبي صلى الله عليه و آله ؛ تاريخ مدينة دمشق ، ج۱ ، ص۴۹۰ : . . . سمعت الأوزعي يقول : سمعت بلال يقول : أيّها الناس ، إنكم لم تخلقوا للفناء ، إنما خلقتم للبقاء ، وإنما تنقلون من دار إلى دار .
