پاكيزه كرده به ملأ اعلى متعلق شود پس به خانه وصال حق تعالى رسيده خواهد بود .
فَبِئْسَ الْمَطِيَّةُ الَّتِي امْتَطَتْ ۱ نَفْسِي مِنْ هَوَاها
بئس : كلمه ذمّ است .
و مطيّه : مركب شتر است ، وأمطَيتُ أي : أخذتُ المطيّة ؛ يعنى : چه بد مَركبى است آن شترى كه نشسته است بر آن شتر ، نفس من از هواها و آرزوهاى خود .
و اين معلوم است كه آرزوها ، لايزال متجدّد است و به حدى نمى رسد كه از آن تجاوز / 173 / نتواند كرد و هيچ كس به جميع آرزوهاى خود نمى رسد و جميع مشتهيات هيچ فردى از افراد ناس در دنيا به عمل نمى تواند آمد . پس مغرور شدگان به حُطام ناپايدار دنيا بايد متنبّه شوند كه اجل ، در عقب است و مطيع و منقاد نفس امّاره نبايد بود كه مانند شتر سوار است و پيوسته ، مشغول رفتار و آناً فآناً در قطع منازل و مراحل است و مرگ را سريع مى گردانَد و عنقريب رجوع به سوى جزاى كردار است و بسيار نيست چيزى كه عاقبت او فنا باشد .
و حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام فرموده : « أشْرفُ الغِنى تَرْكُ المُنى »۲شريف ترين توانگرى ترك آرزوست ؛ زيرا كه آن ، مستلزم قناعت است و قناعت ، مستلزم غناى نَفْس به دليل « القَناعَةُ كَنْزٌ لا يَفْنى »۳ و قال عليه السلام أيضاً : « مَنْ أطالَ الأمَلَ أساءَ الْعَمَلَ »۴ كسى كه دراز گردانيد آرزوى خود را و بسيار خواست اميد و آرزوى خود را ، بد ساخت عمل خود را ؛ زيرا كه طول اَمل ، مستلزم غفلت و تقصير در عمل است .
فَوَاهاً لِمَا سَوَّلَتْ لَهَا ظُنُونُها وَمُنَاها
في الحديث : « المؤمنُ واهٍ راقع »۵ . الواهي : هو الذي يذنب فيصير بمنزلة السِّقاء
1.الف و ب : امتَطَأَتْ .
2.نهج البلاغة ، ج ۴ ، ص ۱۰ ؛ كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۴ ، ص ۳۸۹ ؛ عيون الحكم و المواعظ ، ص ۱۱۴ .
3.روضة الواعظين ، ص ۴۵۶ ؛ مشكاة الأنوار ، ص ۲۳۳ ؛ الدر المنثور ، ج ۱ ، ص ۳۶۱ .
4.بحار الأنوار ، ج ۷۰ ، ص ۱۶۶ ؛ المناقب ، خوارزمى ، ص ۳۷۷ ؛ نهج البلاغة ، ج ۴ ، ص ۱۰ ؛ الكافي ، ج ۳ ، ص ۲۵۹ و . . .
5.الغارات ، ج ۱ ، ص ۱۶۰ ؛ مجمع الزوائد ، ج ۱۰ ، ص ۲۰۱ ؛ المعجم الصغير ، ج ۱ ، ص ۶۶ ؛ كنز العمّال ، ج ۱ ، ص ۱۴۳ .
