الواهي ، يعني : الّذي لا يمسك الماء ، شبّه الزالّ الخاطئ به ، ويُضرب لِمَن لا يَستقيمُ أمرُه .
يا واه ، مُعرَّب واى است ، يا واه ، كلمه تعجب است .
ولِما ، علّت تعجّب [ است ] و تعجّب ، تغيّر نفس است به چيزى كه سببش پوشيده و از عادت خارج باشد ، و ذكر ، حضور المعنى للنّفس باشد .
و غرض از تعجّب در اين مقام ، يا انذار و تخويف نفس است تا از معاصى / 174 / پرهيزد و اجتناب كند ، يا تعجب از اين كه آرزوهاى نفس و خيرات زمانه (مانند صحّت و جوانى و امنيّت و نعمت) به اندك زمانى و فرصتى تبديل به نقيض مى يابد ، يا تعجّب است از تأخير توبه و انابه و استغفار كه نفس قرار توبه مى دهد ، پس ناگاه ، مرگ مانع مى شود ميان او و ميان توبه ، و ارتكاب گناه مى كند و سبب هلاك نفس مى شود . پس گناه كننده اى است لغزنده و خطاكننده اى است مانند سِقاى واهى كه هميشه در سرگردانى است .
و تسويل : زينت دادن است ؛ يعنى : پس در عجبم مر آن چيزى را كه آراسته است از براى من نفْس من از انديشه ها و آرزوها و گمان هاى او .

[ دليل ديگر بر بطلان قول مجبّره ]

فقره شريفه نيز دليل است بر بطلان قول مجبّره كه زعم فاسدشان اين است كه والعياذ باللّه ، خداى تعالى از كافر و عاصى ، كفر و معصيت مى خواهد . و تعليم آداب است به امّت و اقرار ايشان به گناهان ، و الاّ به دليل عقلى و نقلى ثابت است عصمت قائل دعا و اولاد طيّبين طاهرين او عليهم السلام .

وَتَبّاً لَها لِجُرْأَتِها عَلَى سَيِّدِها وَمَوْلاها

تَبّ : خُسران و هلاكت است ، و منه قوله تعالى : « وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلاَّ فِي تَبَابٍ »^۱