تأملی در احاديث نقصان عقل زنان - صفحه 93

2ـ آقاى لبيب بيضون، مؤلف «تصنيف نهج البلاغة» معتقد است:
قدرت تمييز خوب و بد در امور اساسى، به تمامى انسانها تعميم دارد؛ ولى در تشخيص خيروشر در امور فرعى، عنصر مردانه اندكى بر عنصر زنانه ترجيح دارد.
ايشان معتقد است:
مردان در تشخيص امور فرعى و دقيق، بر زنان برترى دارند. به علاوه، از آنجاكه زن فطرتاً موجودى عاطفى است، در تمام امور زندگى پيروى وى از اميال باطنى قويتر از فرمانبرى وى از عقل مى باشد. ۱
3 ـ برخى معتقدند زنان در هويّت ذاتى، با مردان برابرند و عقل آنان به لحاظ كمّى و كيفى، تفاوتى با عقل مردان ندارند؛ ليكن خصوصيّات طبيعى زن از قبيل: كمى صبر و استقامت، تحمّل و بردبارى اندك و حافظه كم، مانع بروز اين قوّه خدادادى است. ۲
4ـ برخى ديگر گفته اند: عقل، به دو نوع انسانى و اجتماعى منقسم مى شود كه زنان و مردان در عقل انسانى برابرند، امّا در عقل اجتماعى، مردان برترى دارند. ۳
5ـ استاد مصطفوى، تفاوت عقل زنان و مردان را ذاتى نمى داند، بلكه بر بُعد تجربى و اكتسابى عقل مردان تأكيد مى ورزد و مى فرمايد:
زن به افزايش عقل خويش، به آن اندازه كه مرد نيازمند افزايش آن است، نيازمند نيست؛ زيرا كه حيطه فعّاليتش محيط خانه است. ۴
وى براين باور است كه:
عوامل رشد اين عقل و تجربه، … به حكم طبيعت و فرمان خالق طبيعت، بيش از زنان، دردسترس مردان است. ۵

1.زن در نهج البلاغه، علايى رحمانى، ص۱۲۵

2.همان، ص۱۲۸

3.همان، ص۱۲۰

4.همان، ص۱۲۱

صفحه از 98