مائدة الأسحار لخلّص المؤمنين الأخيار - صفحه 272

و سماوات اند ؛ كما قيل :

پادشاه سايه خدا باشدسايه با ذات آشنا باشد۱
پس مناسب احوال اين طبقه عليّه اين است كه متخلق به اخلاق رب البريه گرديده لا سيّما صفت حميده عدالت و خصلت ستوده نصفت كه از براى اين طايفه بهتر از هر خصلتى و نيكوتر از هر سجيتى است به مقتضاى « إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاْءِحْسَـنِ » . ۲ شايسته است كه سلاطين ، زبان عدل و احسان را بالنسبه به بندگان ايزد منّان مرعى داشته ، مهما امكن به داد هر مظلومى رسيده باشند ؛ چنانچه مناسب حال اولياى دولت خاقان و امناى حضرت سلطان ، آن است كه نظر به مضمون : النّاسُ عَلى دِينِ مُلُوكِهِم ۳ همين شيوه حميده را طريقه پسنديده خود قرار داده ، در تمشيت مهامّ امور انام و ترغيب و تحريص پادشاه اسلام بر پاس خاطر فقراى گم نام كوتاهى نفرمايند .

بيت

هر كه شاه آن كند كه او گويدحيف باشد كه جز نكو گويد۴
و خود نيز قسمى با خلق سلوك نمايند كه مردمان ـ في آناء الليالي و أطراف النهار ـ به دعا گويى پادشاه معدلت ، قيام و اقدام نموده ، ذكر جميل و نام جليل كه در حقيقت به منزله حيات است از وى در صفحه روزگار باقى بماند ۵ چنان كه گفته است :

نام نيكى گر بماند ز آدمىبه كز او ماند سراسر۶زرنگار۷

1.در روايتى از امام موسى بن جعفرعليهما السلام چنين نقل شده :.. وإن السلطان العادل بمنزلة الوالد الرحيم ، فأحبّوا له ما تحبون لأنفسكم ، واكرهوا له ما تكرهون لأنفسكم . ر . ك : بحارالأنوار ، ج ۷۵ ، ص ۳۶۹ ، باب ۸۲ ، ح ۲ به نقل از الأمالي .

2.سوره نحل ، آيه ۹۰ .

3.مضمون فوق ، مجرَّب و مشهور مى باشد ، و حديث نيست .

4.گلستان سعدى .

5.مخطوط : نماند .

6.در نسخه ما چنين آمده ، ولى رايج بر زبان ها : «سراى» به جاى «سراسر» است .

صفحه از 326