قال اللّهُ تَعالى : « لاَّ خَيْرَ فِى كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَلـهُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ ¹ أَوْ إِصْلَـحِم بَيْنَ النَّاسِ » ² .
قسم پنجم : صدقه علم است ، و آن عبارت است از بذل نمودن علم به اهل آن ، و نشر كردن آن بر مستحقّ آن .
از حضرت رسول صلى الله عليه و آله وسلم منقول است كه فرمودند كه : از جمله صدقه اين است كه مردى بياموزد علم را و آن را تعليم مردم نمايد ، وقال : زَكَاةُ الْعِلْمِ تَعْلِيمُهُ مَنْ لا يَعْلَمُهُ ³ فرمودند : زكات علم ، تعليم نمودن آن است به كسى كه آن را نمى داند . وقالَ أيضاً صلى الله عليه و آله وسلم : فَضْلُ الْعِلمِ أَحَبُّ إلَى اللّهِ مِن فَضْلِ الْعِبَادَةِ ⁴ . و نيز فرمودند آن جناب صلى الله عليه و آله وسلم كه : فضل علم محبوب تر است به سوى خداى عزوجل از فضل عبادت وقال صلى الله عليه و آله وسلم : فَضْلُ الْعَالِمِ عَلَى الْعَابِدِ كَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلَى سَائِرِ النُّجُومِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ ⁵ يعنى فضل صاحب علم بر فضل كسى كه عابد است مثل فضل ماه است بر ساير ستارگان در شب چهارده . و نيز فرمودند : يا عَلِيُّ ، نَوْمُ الْعَالِمِ أَفْضَلُ مِن عِبَادَةِ الْعَابِدِ . يا عَلِيُّ ، رَكْعَتَينِ يُصَلِّيهِمَا الْعَالِمُ أَفْضَلُ مِن سَبْعِينَ رَكْعَةً يُصَلِّيهَا الْعَابِدُ ⁶ يعنى خوابيدن عالم فاضل تر است از عبادت كردن عابد . دو ركعت نماز كه به جا آورد آن را عالم ، فاضل تر و بهتر است از هفتاد ركعت نماز كه به جا آورد آن را عابد . و نيز از آن جناب مروى است كه فرمودند : يا عَلِيُّ ، سَاعَةُ الْعَالِمِ يَتّكِئُ عَلى فِرَاشِهِ يَنْظُرُ فِي عِلْمٍ خَيْرٌ مِن عِبَادَةِ سَبْعِينَ سَنَةً ، وَجَعْلُ النَّظَرِ إلَى الْعَالِمِ عِبَادَةٌ ، بَلْ وَإلَى بَابِ الْعَالِمِ عِبَادَةٌ . ⁷ يا