ناخنهاي خود را كوتاه كنيد - صفحه 151

روايت شده و در پاپيروسى كه آن را نبيه عبود
۱ تصحيح نموده نقل شده است. عبود حديث را چنين خوانده است: ۲۱۰. [قال و] حدثنى الليث قال حدثنى عقيل عن ابن شهاب قال بلغنا ان رسول اللّه عليه السلام.۱۱. كان يسأل عن الرؤيا فيجبه۳الرجل فاذا ابوا يسألهم مرارا فلم يخبره احد منهم بشى ء.۱۲. فرأ أظافيرهم قد طالت و دخلها وسخ فقال تر[و]ن وتر[و]ن هذا فى أظفارهم.۴
پروفسور عبود متن فوق را ترجمه نكرده است. وى در تعليقات ۵ خود فقط اظهار مى كند كه «در مجموعه هاى رسمى حديثى، مشابهى براى اين روايت نيامده است». و براى اثبات دل مشغولى پيامبر و معاصرانش نسبت رؤياها و تعبير آنها به تعداد چشمگيرى از منابع استناد مى كند.
پروفسور عبود در بيان اين كه روايت فوق نظيرى در مجموعه هاى رايج ندارد جدّا محِق است. افزون بر اين، به دليل وضعيت آسيب ديده پاپيروس، در قرائت متن روايت، دشوارى هاى فراوانى هست؛ برخى اشتباههاى جزئى در قرائت دست يابى به متن صحيح را تقريبا غيرممكن ساخته و معناى روايت را مبهم نموده است.
از متن روايت، چنانكه خوانديم بر مى آيد كه تقابلى ضمنى ميان ناخنهاى كثيف و رؤياها در ميان است. مى توان اين هشدار را از روايتى كه ابن ابى حاتم رازى نقل كرده است دريافت:
... عن النّبى صلى الله عليه و آله: أنّه قال: كيف تصدق رؤياكم و أظفاركم مملوءة و سخا.
ابو حاتم اين روايت را «منكَر» دانسته ۶ ، زيرا منابع رجالى فضل بن مختار، راوى حديث را «مجهول» مى شمارند ۷ . مراد حديث آشكار است: افراد با ناخنهاى كثيف نمى توانند رؤياهاى «صادق» داشته باشند؛ مى توان نتيجه گرفت كه آنها تنها مى توانند رؤياهاى نادرست (باطل و أضغاث الأحلام) ببينند ۸ .

1.Nabia Abboo. t

2.بررسى هايى پيرامون پاپيروسهاى ادب عربى، ج ۲: تفاسير قرآن و حديث، ص ۱۶۶، مدرك ۶، ش ۶، ۱۱، ص ۱۰ ـ ۱۲.

3.اين كلمه در متن اصلى اين چنين ضبط گرديده است، گرچه ظاهرا صحيح آن «فيجيبه» است. (م)

4.اين حديث در هيچ يك از كتابها و نرم افزارهاى موجود يافت نشد. (م)

5.همان، ص ۱۶۸.

6.علل الحديث، ج ۲، ص ۲۸۲، ش ۲۳۴۹.

7.براى نظرات منفى درباره او، ر . ك : الجرح و التعديل، ج ۷، ص ۶۹، ش ۳۹۱ (احاديثه منكرة، يحدّث بالأباطيل)؛ ميزان الاعتدال، ج ۳، ص ۳۵۸ ـ ۳۵۹، ش ۶۷۵۰؛ لسان الميزان، ج ۴، ص ۴۴۹، ش ۱۳۷۴.

8.درباره تمايز ميان رؤياهاى صادق و كاذب، بطور نمونه ، ر. ك: تعطير الأنام فى تعبير المنام، ج ۱، ص ۳ ـ ۴.

صفحه از 160