محروم مى شوند.
وجود چرك زير ناخنهاى مؤمنان گاه حتى ضررهاى بيشترى براى اعمال دينى خود پيامبر دارد كه به اين مطلب در حديثى ديگر اشاره شده است. روزى پيامبر غافل شده و مرتكب سهو در نماز گرديد؛ او علّت خطاى خود را عمل برخى از شركت كنندگان در نماز ـ كه ناخنهاى خود را تميز نكرده بودند ـ بيان نمود. ۱
پيامد مهم ديگر ـ كه ممكن است تداوم وحى نبوى را به مخاطره اندازد ـ بنا به روايتى ديگر، با فرمان كوتاه كردن ناخنها ارتباط دارد. هنگامى كه فرشته، جبرئيل مدّتى از ابلاغ وحى به پيامبر باز ايستاد، پيامبر به مؤمنان نگرانِ خويش توضيح داد كه اين امر نتيجه بى توجّهىِ آنان در كوتاه كردن ناخنها، اصلاح شاربها و تميز نگهداشتن مفصل انگشتانشان بوده است. ۲
با اين همه، بايد توجه داشت كه روايت فوق ناقص، و جزئيات زمان و شرايط حادثه در آن تبيين نشده است. نقلهاى رايج درباره تأخير در [نزول] وحى معمولاً به سوره كهف، آيات 22 ـ 23 ۳ باز مى گردد:
ولا تقولنّ لشيءٍ إنّى فاعل ذلك غدا إلاّ أن يشاءَ اللّه واذكر رَبَّكَ إذا نَسِيتَ : و زنهار در مورد چيزى مگوى كه من آن را فردا انجام خواهم داد، مگر آن كه خدا بخواهد، و چون فراموش كردى پروردگارت را ياد كن...
1.ر. ك: خلق الإنسان، ص ۲۲۹؛ نوادر الاصول، ص ۴۵: (... انه سها فى صلاته فقال: «مالى لا اُوهِمُ و رفغ أحدكم بين ظفره و أنملته...)؛ الفائق، ج ۴، ص ۸۳ : (فأوهَم فى صلاته... و كيف لا اُوهِم. أوهَم را چنين معنا و تفسير كرده اند: أوهَم فى كلامه و كتابه إذا اسقط منه شيئا)؛ كنز العمّال، ج ۶، ص ۳۷۵، ش ۲۶۸۲ ـ ۲۶۸۳؛ مجمع الزوائد، ج ۱، ص ۲۳۸؛ فتح البارى، ج ۱۰، ص ۲۹۱؛ الدر المنثور، ج ۱، ص ۱۱۳؛ ذيل ماده «رفغ»، «وهم» (شكلهاى نقل شده را ، ر. ك: «لا أَهِم، لا اَيْهَم، لا اُهيمُ»)؛ النهاية فى غريب الحديث، ذيل ماده هاى «وهم» [و] «رفغ»؛ تفسير قرطبى، ج ۲، ص ۱۰۲؛ أحكام القرآن، ج ۱، ص ۶۶ ذيل.
2.الدر المنثور، ج ۱، ص ۱۱۲؛ إتحاف، ج ۲، ص ۳۹۹؛ الفائق، ج ۴، ص ۸۳؛ الحدائق، ج ۵، ص ۵۶۹؛ كنز العمال، ج ۶، ص ۳۷۵، ش ۲۶۸۱؛ كتاب الدين و الدولة، ص ۶۲؛ مكارم الأخلاق، ص ۲۵ ذيل.
3.مؤلف بنا به رسم قديمى مستشرقان در شماره آيات قرآن به سيستم شماره گذارى قرآنِ فلوگل ارجاع مى دهد كه گاه با مصحف قاهره (سيستم شماره گذارى رايج در جهان اسلام كنونى) متفاوت است. در متن مقاله، آيات فوق ۲۴ ـ ۲۵ از سوره كهف آمده كه در ترجمه به صورت ۲۲ ـ ۲۳ تصحيح شده است. (م)
