پيامبر آشكارا اعلام كرده است كه هر كس بخواهد از فقر، چشم درد، جذام ۱ و جنون در امان باشد، بايد بعدازظهر پنج شنبه ناخنهاى خود را كوتاه كند. ۲ نظر صريح در برابر كوتاه كردن ناخنها در روز جمعه از ابو حنيفه نقل شده است: او با جمعه به عنوان روز [ناخن ]گرفتن مخالف بوده است؛ شارب بايد اصلاح و ناخنها بايد گرفته شود هرگاه كه نياز باشد. ۳
حديث تضمين كننده پاداش براى كسانى كه ناخنهاى خود را در روز جمعه كوتاه كنند ، چيزى بسيار سخاوتمندانه است؛ با اين همه انجام آن، اندكى به تأخير افتاده است. حديثى منقول از پيامبر مى گويد:
كسى در روز جمعه دندانهاى خود را تميز، سبيل خود را اصلاح و ناخنهاى خود را كوتاه كند، موهاى زير بغلش را بكَند و شستشو (غُسل معين شده) كند، سزاوار بهشت است. ۴
ذخيره بيشتر، حديثى بود كه به كسانى كه ناخنهاى خود را در روز جمعه كوتاه مى كنند وعده مى داد كه خداوند بيمارى را از ايشان دور كرده و درمان به ايشان اعطا خواهد كرد. ۵
حديث وفق دهنده منقول از پيامبر بيان مى كند كه ناخنها بايد در روز پنج شنبه و جمعه كوتاه شوند چون اين كار رفاه فرد را تضمين مى كند. ۶
به نظر مى رسد كه تطبيق دهنده كامل، حديثى باشد كه به كوتاه كردن ناخنها، اصلاح سبيل، كندن موى زير بغل و تراشيدن اسافل اعضا در روز پنج شنبه دستور مى دهد؛ و در روز جمعه، مؤمن بايد بدن خود را شستشو (غُسل) داده، خود را معطّر كرده و لباسهاى زيبا بپوشد. ۷
حديثى آزاد به روايت ابو هريره نقل شده است. پيامبر پاداشهاى بسيارى [وعده] مى دهد كه به مؤمنانى داده خواهد شد كه در هر روز هفته، ناخنهاى خود را كوتاه كنند؛ روز خاصى براى كوتاه كردن ناخن معيّن نشده است. ۸
1.در متن حديث، «بَرَص» (پيسى) هست. ر . ك : الفردوس بمأثور الخطاب، ج ۳، ص ۵۹۴، ح۵۸۶۵؛ بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۱۲۳، ح ۱۲ م.
2.البركة، ص ۲۱۶؛ الظفر، برگ ۳۶۹ پشت، فوق.
3.مجهول المؤلف، نسخه خطى، دانشگاه استانبول ۶۲۵۸، برگ ۹ پشت.
4.الظَفَر، برگ ۳۶۹ رو؛ مكارم الأخلاق، ص ۲۵.
5.مصنف، ابن أبى شيبة، تصحيح: عبدالخالق افغانى، حيدرآباد: ۱۳۸۷، ج ۲، ۱۵۹، قوت القلوب، ج ۱، ص ۹۸؛ الغنية، قاهره: ۱۳۲۲، ج ۱، ص ۱۷، الظَفَر، برگ ۳۶۹ پشت، اما اين پاداش بزرگ به كوتاه كنندگان ناخن در روز شنبه وعده داده شده است؛ عمدة القارى، ج ۲۲، ص ۴۶ فوق.
6.البركة، ص ۲۱۶.
7.اتحاف، ج ۲، ص ۴۱۴.
8.عمدة القارى، ج ۲۲، ص ۴۶ فوق؛ الظَفَر، برگ ۳۷۰ پشت ـ ۳۷۱ رو؛ الإسفار، برگ ۳ رو؛ الفوائد المجموعة فى الأحاديث الموضوعة، چاپ مجدد: بيروت : ۱۳۹۲، ص ۱۹۷، ش ۵۶۹ (موسوم به عنوان جعلى بودن، «موضوع»)؛ الموضوعات، تصحيح: عبدالرحمن محمّد عثمان، قاهره: ۱۳۸۶، ج ۳، ص ۵۳ (موسوم به «موضوع»)؛ قياس كنيد با: مكارم الأخلاق، ص ۲۵:... خذها ان شئت فى الجمعة و إن شئت فى سائر الأيّام.
