شب قدر - صفحه 205

حضرت موسى عليه السلام اقوال متفاوتى دارند كه ما به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
الف . برخى مفسران مى گويند: اضافه شدن ده روز به خاطر خصوصيت چلّه نشينى بوده است. ۱ همچنان كه در مورد برخى اذكار كه به عدد معينى وارد شده ، گفته شده كه اگر انسان به هنگام ذكر گفتن ، در شمارش آن اشتباه كرد ، از اوّل شروع كند، يا اگر كسى چهل بار در فلان شب به فلان مكان مقدس برود حاجتش روا مى شود يا اگر به عدد اسمش فلان ذكر را بگويد فلان اتفاق مى افتد كه از همه اينها بر مى آيد كه خود عدد خصوصيت دارد.
ب . از برخى مفسران بر اين عقيده اند كه اضافه شدن ده روز به خاطر خصوصيت دهه اوّل ماه ذى الحجه بوده، چرا كه مفسران عقيده دارند كه ميقات حضرت موسى عليه السلام سى روز از ماه ذى القعده و ده روز اوّل از ماه ذى الحجه بوده است. ۲ البته بعضى نيز گفته اند اصلِ موعودْ چهل شب بوده ، منتها خداوند به اين صورت فرمود تا فضيلت و شرافت آن ده روز كه دهه اول ذى الحجه بود مشخص باشد كه از آن جمله نزول تورات است. ۳
ج . ميعادِ مقرّر شده نزد خداوند چهل شب بود ، لكن به خاطر حكمت امتحان پيروان حضرت موسى عليه السلام خداوند بيان فرمود كه ميعاد سى روز است . پس برخى ايمانشان ثابت ماند و برخى ديگر از حوزه ايمان خارج شدند و گوساله پرست و بت پرست گرديدند و پس از اين كه اين آزمايش تمام گرديد ، خداوند ميعاد را با اضافه كردن ده شب به پايان رسانيد. ۴
د . حضرت موسى عليه السلام در سى روز اوّل امر به روزه گرفتن شد و آن سى روز ماه ذى القعده بود . پس خداوند در ده شب اوّل ذى الحجة تورات را بر آن حضرت نازل فرمود و با آن حضرت سخن گفت. ۵
ه . در روايت ابن بابويه از حضرت امام رضا عليه السلام آمده كه وعده چهل روز بوده ، ولى موسى عليه السلامبنا بر امر خداوند و براى آن كه اصحابش بى حوصله نشوند ، نگفت چهل روز به طول مى انجامد. ۶

1.ر. ك: تفسير نور، ج ۱، ص ۱۳۴؛ تفسير راهنما، ج ۱، ص ۲۳۱ .

2.طبرى در جامع البيان چندين روايت آورده كه دلالت دارند بر اين كه ميقات حضرت موسى عليه السلام سى روز از ذيقعده و ده روز اول ذى الحجه بوده است . (ر. ك: جامع البيان، ج ۹، ص ۶۳ و ۶۴)

3.ر. ك: تفسير اثنى عشرى، ج ۴، ص ۱۸۷ .

4.ر. ك: تفسير القمى، ج ۱، ص ۴۰ (پاورقى) .

5.تفسير جوامع الجامع، ج ۱، ص ۶۸۸

6.ر.ك: تفسير جامع، ج ۲، ص ۴۵۵ (مضمون روايت فوق در تفسير القمى، ج ۱، ص ۲۳۹ و بحارالأنوار، ج ۱۳، ص ۲۱۳ نيز آمده است) .

صفحه از 208