مكاتبات معمولاً با انگيزه پرسش از مسائل اعتقادى، درخواست دعا براى رفع مشكلات و ... نگارش يافته اند ؛ نمونه هايى از اين دست را مى توان در روايت على بن سويد ۱ و ديگر روايات ۲ جستجو نمود .
2. مسائل نگاران
فهرست زير ۳ اسامى راويانى است كه نجاشى و شيخ طوسى و ديگران، آنها را به عنوان مؤلّفان كتاب هاى «مسائل» گزارش نموده اند :
1. محمّد بن قيس البجلي مسائل از امام باقر عليه السلام ، ۴
2. محمّد بن مسلم بن رباح، الاربع مائة مسألة في أبواب الحلال و الحرام از امام باقر و امام صادق عليهماالسلام،كه در بسيارى از موارد در منابع حديثى تعبير عن احدهما آمده است ، ۵
3. ادريس بن عبداللّه بن سعد الاشعرى القمي، مسائل احتمالاً از امام صادق عليه السلام ، ۶
4. حماد بن عيسى أبو محمّد الجهني، مسائل از امام صادق عليه السلام ، ۷
5. عمر بن محمّد بن عبدالرحمن بن أذينة، مسائل از امام صادق عليه السلام ، ۸
6. عبيداللّه بن علي الحلبي، مسائل از امام صادق عليه السلام، ۹
7. محمّد بن الحسين بن أبي الخطاب، مسائل ،احتمالاً جمع آورى مسائل از امام صادق عليه السلاماست . ۱۰
1 . الحسن بن علي بن يقطين بن موسى، مسائل از امام موسى بن جعفر عليهماالسلام ، ۱۱
2 . صفوان بن يحيى، مسائل از امام موسى بن جعفر عليه السلام ، ۱۲
1.الكافي، ج ۸، ص ۱۲۴ ـ ۱۲۶ .
2.ر.ك : همان ، ج ۱ ، ص ۵۱۱ و ۵۱۹ .
3.ترتيب فهرست بر اساس ترتيب ائمه عليهم السلام و سپس به ترتيب الفباى اسامى مؤلّفان است. شايان ذكر است كه در پاره اى موارد، از امامِ مورد سؤال در منابع فهرستى، نام برده نشده، كه با مراجعه به كتاب هاى حديثى استخراج گرديد. در نقلِ از منابع حديثى، نشانى روايات تكرار شده در منابع بعدى بيان نشده است. اين بدان معناست كه اگر روايت نقل شده از يك كتاب را كلينى آورده ، صدوق يا شيخ در كتاب خود همان روايت را نقل نموده اند، تنها نشانى روايت موجود در كتاب الكافى آورده شده است. اين كار به منظور برآورد شمار روايات غير تكرارى منقول از كتاب در جوامع حديثى انجام شده است .
4.رجال الطوسى ، ص ۲۹۳ .
5.رجال النجاشى ، ص ۳۲۳ .
6.الفهرست ، ص ۸۶ ؛رجال الطوسي ، ص ۱۶۳ ؛الكافي ، ج ۳ ، ص ۲۹۸، ج ۶ ، ص ۳۹ ؛تهذيب الأحكام ، ج ۵ ، ص ۷۸، ۲۸۹، ۳۵۱ .
7.رجال النجاشي ، ص ۱۴۳ .
8.همان ، ص ۲۸۳ ؛ الكافي ، ج ۴ ، ص ۱۱۸ و ۲۷۵، ج ۵ ، ص ۲۶، ۲۲۷ و ۲۳۱، ج ۶ ، ص ۴۱۳ .
9.معالم العلماء ، ص ۱۷۹ .
10.رجال النجاشي ، ص ۳۳۴ ؛تهذيب الأحكام ، ج ۱ ، ص ۴۴۳، ج ۲ ، ص ۳۰۷، ج ۴ ، ص ۲۴۷، ج ۵ ، ص ۳۸۰ .
11.رجال النجاشى ، ص ۴۵ ؛ الفهرست ، ص ۹۸ .
12.الفهرست ، ص ۱۴۵ .
