دارد. پس اگر پيوند او با خداوند متعال صادقانه نبوده، تعادل و توازن او در زندگى روزمره، به هم خورده و ارزش او كاسته مى گردد.
صحت و درستى پيوند با خداوند متعال به پيوند صحيح و توازن بين بيم و اميد بستگى دارد. پس هرگز نبايد ترس بر اميدوارى و اميدوارى بر ترس غلبه يابد ... و اين چيزى نيست جز آنچه كه بايد باشد. [يعنى تعادل در خوف و رجا].
و البته معناى اين سخن ترديد و تشكيك بين خوف و رجا نيست ، بلكه معناى آن تركيب و به هم آميختن خوف و رجاست، پس به خداوند متعال اميدواريم و به ريسمان او چنگ مى يازيم. و همچنين در عين دل فريفتگى فراوان، سخت از او انديشناك و بيمناكيم. همچنين به همبستگى و ارتباط تعادل در پيوند با خداوند متعال و موضوع بيم و اميد بايد در اين مرحله نظر و دقت داشت. از امير المؤمنين عليه السلامروايت شده است :
عالمِ واقعى آن دانشمندى است كه مردم را از بخشايش و مهربانى خداوند متعال نوميد نگردانده ، در همان حال آنان را از مكر خداوند عز و جل مطمئن نساخته و زنهار بدهد.^۱
با اين توضيح ، اين بخش از دعا را خوانده و در آن به انديشه و تأمل مى پردازيم.
«يا من ارجوه لكلّ خير وآمن سخطه عند كلّ شرّ».^۲

4 ـ 1 ـ 1 : اميدوارى و امنيت

يعنى در همه امورى كه از نزد خداوند متعال براى بنده اش فرود آمده ، جاى اميدوارى است. و خود را در هر آن زشتى كه نسبت به ذات اقدس الهى از او سر زده است ، به گونه اى در امان بداند. و بين خود و خداوند متعال اضافه بر اين دو كلمه چيزى نمى يابد؛ خير و خوبى تو به ما فرود آمده و زشتى كردار ما نسبت به تو صادر و در نزد تو آشكار شده است. پس براى هر آنچه كه از جانب خداوند متعال به ما فرود آمده است ، حمد، ستايش و سپاس گزارى لازم است، و از هر چه كه از ما نسبت به ذات اقدس الهى صادر شده ، بايد استغفار و طلب بخشش كرده ؛ البته ما در همه امورى كه از جانب او به بندگانش نازل شده است به او اميدواريم ... چرا كه خداوند متعال نيكى محض، رحمت گسترده، مهربانى ناب، بخشش فراگير، كرم، عطا و احسان محض است، و امكان ندارد چنين كسى احسان، خوبى و بخشش خود را قطع كند ... .
و خلاصه كلام اين كه آدمى خود را در منازل بخشايش خداوند متعال دريافته ، به همين سبب در معرض رحمتش قرار مى دهد. و همين موضوع خود از منازل و مراحل رحمت الهى است.