كارهايش بهترين نمونه هاى آن را انتخاب كرده ، سپس آن را نمونه و مقياسى براى پاداش در همه كارهايش قرار مى دهد. اين خود نهايت لطفِ و در پاداش الهى در كَرَم و بخشندگى است.
پاداش بر سه نوع است :
فرومايگى يا پستى در پاداش، عدالت در پاداش و نيكى در پاداش.
اما «فرومايگى» در پاداش ، بدين معنا كه پاداش را برابر ضعيف ترين كار عمل كننده قرار داده و آن را ميزان سنجش در مورد پاداش ساير كارهايش قرار مى دهد ، مثلاً ممكن است فردى ده سال با ديگرى دوستى و مصاحبت داشته ، خوبى هاى فراوان و ارتباط هايى شايسته، همراه با كمك دهى ها و نيكى هاىِ فراوانى داشته باشد، در يك مورد از او برخوردى تند، منفعلانه، همراه با درشت گويى ببيند، سپس همه گذشته خير و خوب را فراموش و دوستى خود را ـ كه از رهگذر همه خوبى ها و نيكى هاى گذشته به دست آمده ـ رها كرده و آن را انكار كند.
البته اين بدترين و زشت ترين نوع پاداش است كه فقط افراد فرومايه و لئيم مرتكب آن مى شوند ؛ چرا كه ضعيف ترين نمونه از پيوندهاى اين سال هاى طولانى را ملاك و مقياسى براى تمام پيوندها و برخوردهاى اين مدت قرار داده است ... و اين همان فرومايگى در پاداش است.
نوعى ديگر از پاداش ، «برقرارى برابرى و عدالت» در پاداش است. البته اين مستلزم آن است كه عدالت خُو، منش و سيره همه مردم شده باشد ، كه البته در همه موارد به جز پيوندهاى عاطفى و عادت هاى صميمانه، سودمند بوده و موجب شفاف سازى روابط انسانى است. در اين نوع شخص مبهم ترين و روشن ترين نمونه را در نظر گرفته و بين اين دو توازنى برقرار ساخته، ميانگين آن دو را در نظر مى گيرد. همچنان كه مدارس در تعيين نمره امتحانى دانش آموزان از همين روش استفاده مى كنند . اين همان معناى برقرارى تعادل و برابرى در پاداش است.
«نيكويى» و پاسخ بهتر در پاداش كه از همه اين موارد برتر است . اين همان پاداش خداوند متعال براى بندگان خود است كه قبلاً گفتيم : «پاداش دادن به بهتر از عملكرد». خداوند متعال بهترين كارهاى بنده را مقياس و نمونه كارهايش قرار مى دهد. همچنين اين نمونه هاى برتر را مقياس و ميزانى براى پاداش ساير كارهاى نيك قرار مى دهد. و خداوند متعال مِهتر و بزرگ قوم نيكوكاران است.
نمى دانيم چگونه خداوند متعال براى بندگان خود احسانى بزرگ تر و فراتر از اين احسان تدارك ديده است؟ زيرا كه خداوند متعال پس از اين فرموده است :
تا خداوند بهتر از آنچه كه كرده اند پاداش شان دهد و از كَرَم خويش افزون شان كند ... .^۱
پس اين چنين برترى را خداوند متعال وسيله مناسبى براى تمايز بندگانى كه آنان را به