نگاهي به «القران الكريم و معالم المدرستين» - صفحه 257

جلد دوم، درباره تحريف در شرايع پيشين، روايات مربوط به بسمله، جمع قرآن و تناقض روايات آن، روايات نزول قرآن بر هفت حرف، قرائات گوناگون، نسخ و انساء در قرآن، ويژگى هاى جامعه هاى دوران خلفاى راشدين و امويان و عباسيان، اخبار قرآن و سنت در عهد رسول اللّه ، و خاورپژوهان و قرآن است. القرآن الكريم و روايات مدرسة الخلفاء، عنوان دوم آن است و در 792 صفحه سامان يافته است.
جلد سوم، عمدتاً حاوى تحليل و بررسى روايت هاى تحريف قرآن است كه نورى و احسان ظهير در كتاب هايشان به آنها استناد كرده اند. عنوان دوم اين جلد، مناقشة ما زعمه الاستاذ احسان الهى ظهير «ألف حديث شيعى فى تحريف القرآن» و بيان زيف ما ادعاه است و در 856 صفحه تدوين شده است.
چاپ جلد نخست كتاب، در تاريخ 1415 ق / 1995م ، و جلد دوم در 1417ق/1996م، از سوى شركة التوحيد للنشر و جلد سوم در 1378ش، از سوى دانشكده اصول دين، منتشر شده است.

5 . گستره منابع

نگاهى گذرا به كتاب، نشان مى دهد كه مؤلف براى نگارش آن، جست وجوى فراوانى به عمل آورده است. منابع او، كتاب هاى لغت براى شرح و بيان اصطلاحات، كتاب هاى تاريخى جهت بيان رخدادهاى تاريخى، انساب، شعر و ادبيات، تفسير، كتاب هاى حديثى و كتاب شناسى و أعلام، از منابع شيعه و سنى است. مقطع زمانى خاصى در استفاده از منابع وجود ندارد و از دوران كتابت حديث (قرن دوم هجرى) و دوره هاى ميانى تا سال هاى اخير را در بر مى گيرد. مؤلف، در بحث هايش، حتى در بحث هاى تاريخى، به فراوانى از آيات قرآن استفاده و به آنها استناد كرده است. او گاه ، براى اثبات يك ادعا، از گراور صفحاتى از يك كتاب و يا يك نوشته و نيز جدول هاى تهيه شده در زمينه قرآن نيز بهره گرفته است.
نويسنده، از آنجا كه عمدتاً در پى رد ادعاهاى احسان ظهير بوده، كتاب را به صورت نقل روايت از منابع اهل سنت تدوين كرده ، و احاديث فراوانى را درباره تحريف و ساير مباحث در اين اثر جا گرد آورده است. گستردگى احاديث و نقل ها چنان است كه كتاب را به مثابه كتاب حديثى در آورده است. نقل مستقيم و گسترده مطالب و پرهيز از ارجاع و يا نقل به معنا، اين ويژگى را براى كتاب فراهم آورده كه خواننده از مراجعه به منابع و مصادر حديثى بى نياز مى شود و اصل و فرع و شاخ و برگ همه ادعا و مدعيات را در اختيار دارد.

6 . روش نويسنده

روش مؤلف، طرح موضوع، ذكر مستندات آن، نقل ديدگاه ها، جمع بندى و نتيجه گيرى از آنها و بيان ديدگاه هاى خود است. او، به جاى بحث هاى كلامى اعجاز و صرفه و فصاحت و بلاغت، و تمسك به قرآن و روايات براى اثبات اهداف خود در صيانت قرآن از تحريف، در صدد بر آمده تا به يك

صفحه از 266