تا 922، در پنج جلد كه در روم و پاريس در سال هاى 1902 ـ 1918م، به چاپ رسيده است. 3. سال شمار اسلام(حوليات الاسلام) كه يازده جلد از آن به چاپ رسيده و دوره پيامبر و خلفاى راشدين را در بر دارد. وى در جلد اوّل از اين كتاب فصلى را با عنوان ملاحظات نقدية عن القيمة التاريخية لاقدم ما روى من السنة عن شؤن الرسول دارد. ^۱
امين الخولى وى را در پاورقى هايى كه بر كتاب اصول الفقه شاخت نوشته، ^۲ نخستين كسى معرفى مى كند كه مسأله نقد متن را مطرح ساخته و آن را بر مسلمانان خُرده گرفته است و شخصيت هايى مانند شاخت پس از او اين مسأله را مطرح ساخته اند. ^۳

11 ـ 2. هيار (1854م ـ 1927م) خاورشناس فرانسوى ^۴

وى در پاريس زاده شد و از مدرسه زبان هاى شرقى و مدرسه عالى مطالعات زبان شناسى فارغ التحصيل شد. وى در سال 1975م، در كنسولگرى فرانسه در دمشق مترجم بود و در سال هاى 1878 و 1885م، در تركيه سمت مترجمى داشت و در سال 1897م، سركنسول فرانسه در تركيه بود. وى بر زبان هاى عربى، فارسى و تركى تسلط داشت. او آثار فراوانى در حوزه مطالعات اسلامى دارد. از اين ميان، آنچه به حديث مربوط است، عبارت اند از:
1. مقاله اى درباره صحيح البخارى در مجله آسيايى به سال 1909م، منتشر كرد،
2. مقاله اى درباره كتاب البيع من صحيح البخارى در همان مجله به سال 1914م، منتشر كرد. ^۵

12 ـ 2. هوروفتيس (1874م ـ 1931م) خاورشناس آلمانى ^۶

جوزف هورو فتيس ـ كه استاد زبان عربى در دانشگاه علگيره هند در سال هاى 1907م تا 1914م، بوده ـ متخصص اسلام در هند بوده است و آثار فراوانى در حوزه مطالعات اسلامى دارد. از اين ميان آنچه به حديث مربوط مى شود، عبارت اند از:
1. المغازى واقدى كه رساله دكترى او در سال 1898م، است، 2. تصحيح و چاپ جلدهاى اوّل و دوم از الطبقات ابن سعد در ليدن در سال هاى 1904م، 3. چاپ عيون الاخبار ابن قتيبه به همراه ترجمه انگليسى آن در سال هاى 1930 ـ 1931م، 4. مقاله اى درباره اسناد چاپ شده در سال 1918م، 5 . شروح صحيح البخارى، چاپ شده در سال 1919م، در برلين، 6 . السيرة و ما قيل فيها من