خاورشناسى و حديث - صفحه 125

1. مقدمة في علوم الحديث و انواعه و مصطلحه، 2. مجموعات الكتب الحديثية الست الرئيسية، 3. مجموعات حديثية كبيرة اخرى، 4. مجموعات حديثية صغيرة، 5 . الاجزاء الحديثية، 6 . احاديث متفرقة، 7. الاحاديث المسلسلة أو سلاسل الحديث، 10 ـ 8 . احاديث ذات سلاسل متعددة، احاديث منسوخ، احاديث ضعيفة، أو موضوعة، 11. قطع و شذرات، 12. المعاجم، 13. المبهمات. ۱

2 ـ 1 ـ 3. مفتاح كنوز السنة

اين كتاب را ونسينك در سال 1927م، به زبان انگليسى به چاپ رساند و استاد محمّد فؤاد عبدالباقى آن را به عربى برگرداند و در سال 1934م، عربى آن منتشر شد. بر چاپ عربى آن محمّد رشيدرضا و احمد محمدشاكر مقدمه نوشته اند. رشيدرضا در مقدمه اش مى گويد:
اگر چنين كتابى از آغاز در اختيار من بود، در سه چهارم عمرم صرفه جويى شده و از صرف وقت در جستجوها بى نياز بودم. ۲
احمد محمّد شاكر هم مى گويد:
وقتى خبر چاپ انگليسى آن به من رسيد، با آن كه زبان انگليسى نمى دانستم، به كمك برخى به ترجمه آن به زبان عربى دست زدم، ولى موفق به اتمام آن نشدم تا اين كه استاد محمد فؤاد عبدالباقى آن را ترجمه كرد.
همچنين نوشته است:
وينسينك را در قاهره ملاقات كردم و او را انسانى مطلع در زمينه حديث يافتم كه كمتر مانند او يافت مى شود. ۳
اين مفتاح راهنماى موضوعى چهارده كتاب است: صحيح البخارى، صحيح مسلم، سنن ابن داود، سنن ترمذى، سنن نسائى، سنن ابن ماجه، سنن دارمى، المؤطا مالك، مسند زيد بن على، مسند طيالسى، سيره ابن هشام، المغازى واقدى، طبقات ابن سعد، مسند احمد بن حنبل.
دكتر محمّد عبداللّه حيايى مقاله اى با عنوان «بعض مايلاحظ على مفتاح كنوز السنة» بر اين كتاب نوشته است. ۴

3 ـ 1 ـ 3. المعجم المفهرس لالفاظ الحديث النبوى

بزرگ ترين كار خاورشناسان در زمينه معجم نگارى تهيه المعجم المفهرس لالفاظ الحديث النبوى در هشت مجلد است. اين معجم راهنماى نُه كتاب حديثى اهل سنّت، يعنى: صحيح البخارى،

1.مجلة مركز بحوث السنة والسيرة، ش۵ ، ص۴۴۹ ـ ۴۵۰.

2.مفتاح كنوز السنة، ص۹.

3.همان، ص۱۶.

4.اين مقاله در مجلة البحوث الاسلامية، رياض، ش۳۴، ۱۴۱۲ق، ص۲۵۳ ـ ۲۹۵ به چاپ رسيده است.

صفحه از 134