مُصَنَّف عبدالرزّاق صنعانى
منبعى براى احاديث قرن نخست هجرى ۱
هارالد موتسكى
ترجمه: شادى نفيسى ۲
چكيده
روش گلدتسيهر و شاخت در بررسى محتواى روايات فقهى و انتساب آنها به دوره هاى بسيار متأخر در دهه هاى اخير از سوى برخى محققان مسلمان يا غربى نقادى بسيار شده است. مؤلف مقاله حاضر با رويكردى منبع شناسانه مى كوشد اعتبار از دست رفته اِسناد روايات فقهى را با يكديگر احيا كند. وى به اين منظور با مرور روايات المصنف عبدالرزاق صنعانى (م211ق) و بررسى منابع و مشايخ روايى وى، به اين نتيجه مى رسد كه اعتبار اسانيد روايات فقهى در متون كهن حديثى بسيار بيشتر از تصور برجامانده از تئورى هاى شاخت و گلدتسهير است.
كليد واژه ها: نقد حديث، المصنَّف، صنعانى، عبدالرزاق، يوزف شاخت، اِسناد حديث.
يكم
اين پرسش كه احاديث ـ به ويژه احاديث نبوى ـ كى و كجا ظهور يافته اند، تقريبا به قدمت خود حديث است. عالمان مسلمان در بررسى روايات عموما، اما نه منحصرا، به بررسى اِسناد روايات و راويان احاديث پرداخته اند. در سوى ديگر، مطالعات غريبان درباره اسلام از نيمه دوم قرن نوزدهم، اين شيوه نقادى حديث را قابل اعتماد ندانسته و در عوض، در مقام داورى درباره اعتبار حديث، بر متن و محتواى آن تكيه كرده اند؛ فى المثل ايگناتس گلدتسيهر، در نظريه معروف خود، معتقد است روايات
1.نسخه آلمانى اين مقاله در سمينارى در زمينه حديث و تاريخ نگارى، در سپتامبر ۱۹۸۸م، در آكسفورد ارائه گرديد. از فِرِد دونِر و ل. پولا وُودز براى كمكشان در بازبينى ترجمه انگليسى متن سپاس گزارم.
2.مقابله و ويرايش: مرتضى كريمى نيا
