الغيبة شيخ طوسى - صفحه 132

7 ـ 1 ـ 2. الذخيرة سيد مرتضى

الذى نقوله فى هذا الباب ما ذكره المرتضى رحمه الله فى الذخيره ... . ۱

2 ـ 2. منابعى كه از مقايسه اين كتاب شيخ يا كتاب هاى ديگر غيبت نويسان پيش از او به دست مى آيد

1 ـ 2 ـ 2. (8) الفصول العشرة فى الغيبة شيخ مفيد

شيخ مفيد در فصل دوم اين كتاب به مسأله انكار ولادت امام زمان (عج) از سوى جعفر عموى ايشان و كارهاى جعفر پس از امام حسن عسكرى عليه السلام پرداخته است كه شيخ طوسى نيز در صفحه 74 الغيبة متعرض اين مطلب شده است.
همچنين جناب شيخ، به مانند شيخ مفيد ۲ ، متعرض رد فرقه هاى واقفه (شيخ مفيد ممطوره ناميده است) كيسانيه، ناووسيه، سبّائيه شده و همچون او انقراض اين فرقه ها و مردن كسانى را كه معتقد به زنده بودنشان هستند، از جمله ادله بطلان آنها دانسته است. ۳ البته شيخ مفيد تنها دو صفحه را به اين بحث اختصاص داده است.
مهم تر از همه، فصل ششم كتاب شيخ مفيد است كه مسأله طول عمر حضرت مهدى عليه السلام را بررسى كرده است. در كتاب شيخ طوسى ۴ در توجيه چگونگى طول عمر حضرت، به مانند استاد، ابتدا به طول عمر آدم و نوح عليهماالسلام اشاره شده و از آن پس، چند تن از معمرين ـ كه در تاريخ مشهورند ـ ذكر شده اند. جالب اين كه عين عبارات شيخ مفيد آمده است. البته شيخ مفيد تنها ده نفر را ذكر كرده كه شيخ طوسى دوازده نفر ديگر را بر اين جمع افزوده است. همچنين بايد گفت كه در آن بخش مشترك تفاوت هايى جزئى وجود دارد. اينها نشان مى دهد كه اين مطالب را شاگرد و استاد هر دو از يك منبع ذكر كرده اند و چه بسا بتوان گفت كه شيخ طوسى در اين ميان دقت بيشترى داشته است؛ مثلاً در الفصول العشرة آمده است:
و روى من ذكر اخبار العرب أن لقمان بن عاد كان اطول الناس عمرا بعد الخضر عليه السلام و أنه عاش ثلاثة آلاف سنة و خمسمئه سنة.
در اين جا شيخ طوسى عبارت «بعد الخضر» را حذف كرده است.
ديگر آن كه المستوغر بن ربيعة بن كعب بن زيد بن مناة از جمله معمرين است كه شيخ مفيد عمر او را 333 سال ذكر كرده است و شيخ طوسى آن را 330 دانسته است.
همچنين در كتاب شيخ مفيد اكثم بن صيفى الاسدى 330 سال دارد، ولى در الغيبة شيخ طوسى

1.همان، ص۱۱.

2.ر. ك: الفصول العشرة، فصل هشتم.

3.الغيبة، ص۱۵ به بعد و ۱۱۸ به بعد.

4.ر. ك: همان، ص۷۹ به بعد.

صفحه از 138