زيرا تنها صحت و سقم كلمات است كه بايد واقعا بدان توجه كرد. بنابراين ديدگاه، حتى اگر نويسنده صحيفه كامله امام زين العابدين نبود، اين نويسنده به هر حال بايد مرجعى معنوى هم رتبه ايشان بوده باشد. بنابراين، همه تلاش ها، ما را به نقطه اى كه از آن شروع كرديم مى رساند؛ به متنى كه متعالى ترين آمال روح مسلمان را بيان مى كند.
نتيجه اين بحث هرچه كه باشد، ما مى توانيم راضى باشيم كه متن اصلى را ـ كه قرن ها توسط سنت شيعى به زين العابدين نسبت داده شده است ـ در اختيار داريم. به عبارت ديگر، در پنجاه و چهار دعاى اصلى صحيفه ما زين العابدين را داريم كه نزد شيعيان بيش از هزار سال شناخته شده است و با دادن طرح هاى خاص تشيع تا عصر حاضر به آن كمك كرده است. شايد، محققان در نهايت، به اين نتيجه برسند كه زين العابدين تاريخى با زين العابدين سنت متفاوت است، اما اين همچنان يك فرضيه باقى خواهد ماند، چرا كه از اين فاصله زمانى اثبات در مورد حقايق تاريخى غيرممكن است و به اندازه ادبيات، در معرض تفاسير مختلفى قرار دارد. اين كه آيا تاريخ دانان متن را به عنوان يك متن كاملاً اصيل مى پذيرند يا نه، در تأثير واقعى ـ كه زين العابدين و صحيفه طى قرن ها بر اسلام داشته اند ـ تغييرى ايجاد نمى كند. همچنين در تاثيراتى كه اين دو همچنان بر مسلمانان متدين گذارند، نيز تغييرى نمى دهد. زين العابدين واقعى چهره اى است كه در قالب فعلى متن محفوظ نگاه داشته شده است.
نظر نويسنده اين سطور درباره اصالت صحيفه ـ كه به اذعان خودم تنها از طريق آشنايى نزديك با متن طى چندين ماه كه مشغول ترجمه آن بودم حاصل شده ـ اين است كه پنجاه و چهار دعاى اصلى به خود زين العابدين مى رسد و ضمايم تقريبا اصيل و قابل اعتماد هستند و محتمل است كه مناجات ها توسط ديگران به متن اضافه شده باشد. اما صحيفه هايى كه بيش از اين موارد را شامل شوند، احتمالاً حاوى مطالب اضافه شده بيشترى توسط نويسندگان متأخر است. در اينجا توضيحات پادويك درباره الصحيفة الخامسة جالب توجه است:
مشخصه اكثر ادعيه منتسب به وى (زين العابدين) تواضع عميق و احساس گناه و نيز تنفرى بى امان و دايمى نسبت به دشمنان اهل بيتش است. ^۱
تنها بخش نخست اين گفته درباره صحيفه فعلى صحيح است. اگرچه امام گاهى به بى عدالتى ـ كه به خانواده اش تحميل شد و غصب ميراثى كه حق آنان بود ـ گريز مى زند، ^۲ اما هيچ كس نمى تواند اين را يكى از موضوعات اصلى صحيفه، يا يك «تنفر بى امان و دائمى» بنامد. در يكى از موارد كه زين العابدين صريحا در مورد بى عدالتى تحميل شده به امامان سخن مى گويد (دعاى 48، بند 9 ـ 11)، اين سخن او با اعتراف به حكمت و تقدير الهى همراه است.