خداوند، اگر هلاك شود، موجب شگفتى و تعجب است. ^۱
مؤمنى كه در جواب به خداى قرآن دعا مى كند، هيچ گاه غضب الهى را از ياد نمى برد، اما همچنان مطمئن است كه هويت ذاتى خداوند عليرغم ضعف او خود را آشكار خواهد ساخت. پادويك آن قدر از كم اهميت شدن گناهان كه ظاهرا از اين ديدگاه ناشى مى شود، شگفت زده بود كه نمونه اى نادر از تعصب مسيحى را از خود به نمايش مى گذارد و اعتراض مى كند كه اين مسأله به نوعى سطحى نگرى اخلاقى در برخى از ادعيه مربوط به استغفار منجر مى شود و نمى تواند هر هزينه اخلاقى را به بخشايش الهى نسبت دهد. او در اينجا و بقيه متن به آموزه مسيحى فديه گريز مى زند. در ميان سه مثالى كه او در مورد «سطحى نگرى اخلاقى» مى زند، سطور زير را از الصحيفه الخامسه امام زين العابدين نقل مى كند:
خدايا گناهان من به تو آسيب نمى رساند و بخشايش تو، تو را فقير نمى سازد. پس آنچه كه تو را آسيب نمى رساند بر من ببخشاى و آنچه اعطاى آن تو را فقير نمى سازد به من عطا كن. ^۲
براى فهم ديدگاهى كه در اينجا بيان شده مى بايست آن را، در سياق گسترده تر آن قرار دهيم. ديدگاهى كه توسط امام بيان شده، دقيقا با حقيقت رحمت و بخشايش بى نهايت خداوند كه در آيات متعدد قرآن به آن اشاره شده، منطبق است. تعداد زيادى از عبارات صحيفه همين ديدگاه را ارائه مى كنند. به علاوه هنگامى كه امام مى گويد:
تو پروردگار سخاوتمندى هستى كه بخشيدن گناهان بزرگ براى او دشوار نيست. (دعاى 31، بند10)
و يا
بخشيدن گناهان كبيره براى تو بزرگ نيست، و گذشتن از افعال بسيار زشت برايت سخت و دشوار نيست و تحمل جرم هاى ناپسند به تو آسيبى نمى رساند. (دعاى12، بند 13)
او تنها فرمان پيامبر را كه قبلاً نيز به آن اشاره كرديم، تكرار مى كند:
فرد عابد بايد در درخواست خود استوار و راسخ باشد و درخواست هاى بزرگ از خداوند بكند. زيرا آنچه را كه خداوند در قبال دعا به انسان مى دهد، براى او هيچ دشوارى به همراه ندارد.
به هرحال فضاى كلى حاكم بر اين ادعيه نشان مى دهد كه ديدگاه اخلاقى همراه با آن سطحى نيست. زيرا مستلزم «اجتناب از تكبر، عدم اصرار بر گناه و مداومت بر استغفار» است. (دنباله دعاى 12، بند13) سطحى نگرى اخلاقى تنها زمانى رخ مى دهد كه فرد عابد رحمت خدا را به ياد داشته باشد و غضب او را فراموش كند، ولى هميشه هر دوى آنها مدنظر قرار مى گيرند.