روش و عملكرد عمومى نجاشى در فهرست - صفحه 110

كردند، اما اين كتاب ها بيشتر به نام حسين بن سعيد شهرت يافته است. ۱ گفتنى است شيخ طوسى كتاب هاى سى گانه مزبور را فقط به حسين بن سعيد نسبت داده است. ۲
كتابى كه به ابوعيسى وراق (محمّد بن هارون) نسبت داده شده، در واقع از ثبيت بن محمد است. ۳
كتاب جعفر بن يحيى بن علاء گاه، با كتاب پدرش اشتباه مى شود؛ زيرا او كتاب پدرش را روايت كرده است، لذا گاه كتاب به پدر و گاه به پسر نسبت داده مى شود. ۴
به جابر بن يزيد جعفى كتاب ها و احاديثى نسبت داده شده؛ از جمله رساله ابى جعفر الى اهل البصرة، كه نجاشى در انتساب اين موارد به او ترديد مى ورزد و آنها را ساختگى مى داند. ۵
نجاشى بعد از ذكر دو كتاب براى عبداللّه بن ابراهيم بن محمّد متذكر مى گردد كه اين كتاب ها را به بكر بن صالح منسوب مى دارند. ۶
نجاشى ظاهرا در انتساب كتابى به عبداللّه بن علاء مذارى ترديد مى كند، او هنگام ذكر آن مى نويسد:
گفته اند او كتاب وصايا دارد.
و همچنين گويند اين كتاب در اصل از محمّد بن عيسى بن عبيد است و عبداللّه بن علاء از او روايت كرده است. ۷
نجاشى پس از ذكر طريق خود به كتاب قضاياى عبدالرحمن بن ابى نجران مى نويسد:
اين كتاب در واقع، همان كتاب محمّد بن قيس است كه عبدالرحمن آن را از عاصم بن حميد و او از محمّد بن قيس روايت كرده است و عبدالرحمن در آن زياداتى وارد كرده است. ۸
كتابى كه در فهارس به عبدالملك بن عتبه نسبت داده شده از عبدالملك بن عتبه نخعى است، نه از عبدالملك بن عتبه هاشمى لهبى. ۹ گفتنى است شيخ طوسى در فهرست خود كتاب را به عبدالملك بن عتبه هاشمى نسبت داده است. ۱۰
نجاشى مى گويد گروهى از اساتيدمان كتاب منسوب به على بن حسن بن فضال ـ كه موسوم به اصفياء اميرالمؤمنين عليه السلام است ـ ذكر كرده و گفته اند اين انتساب ساختگى است و اصل و ريشه اى ندارد. ۱۱
از جمله آثار على بن ابراهيم بن هاشم كتابى معروف به المشذر است و خداوند مى داند كه اين

1.همان، ش۱۳۶ و ۱۳۷، ص۵۷ .

2.الفهرست، ص۱۳۶، ۱۴۹.

3.رجال النجاشى، ش۳۰۰، ص۱۱۷.

4.همان، ش۳۲۷، ص۱۲۶.

5.همان، ش۳۳۲، ص۱۲۹.

6.همان، ش۵۶۲ ، ص۲۱۶.

7.همان، ش۵۷۱ ، ص۲۱۹.

8.همان، ش۶۲۲ ، ص۲۳۵.

9.همان، ش۶۳۵ ، ص۲۳۹.

10.الفهرست، ص۳۱۶.

11.رجال النجاشى، ش۶۷۶ ، ص۲۵۸.

صفحه از 126