روش و عملكرد عمومى نجاشى در فهرست - صفحه 114

كتاب الانوار و الاثمار على بن محمّد عدوى دو هزار و پانصد صفحه دارد و مطالب آن در قالب شعر بيان شده است. همچنين مؤلف در كتاب مختصر تاريخ طبرى اسانيد و مطالب تكرارى تاريخ طبرى را حذف و وقايع سال سيصد و سه تا زمان خود را بدان افزوده است. اين كتاب نيز سه هزار صفحه دارد و ... . ۱
محمّد بن محمّد بن اشعث كتاب حج دارد. در اين كتاب روايات اهل سنّت از امام صادق عليه السلام درباره حج ذكر شده است. ۲
كتاب فكّر ۳ مفضل بن عمر جعفى درباره آغاز آفرينش و تشويق بر عبرت گرفتن است. ۴
هبة اللّه بن احمد كاتب كتابى تأليف نموده كه در آن تعداد امامان، سپرده تن ذكر شده است. او در اين مورد به حديثى از كتاب سليم بن قيس احتجاج كرده است. ۵
مطالبى از اين دست بسيار فراتر از آنچه ذكر شد، در فهرست نجاشى وجود دارد.

ستايش آثار نويسندگان

نجاشى بسيارى از مؤلّفات مذكور در فهرست خود را با الفاظى چون: حسن، ۶ جيّد، ۷ سديد، ۸ كثير الفوائد، ۹
كثير العلم، ۱۰ مستوفى، ۱۱ مشهور ۱۲ و ... ستوده است. او در اين باره گاه مطالب خود را به روايات معصومين و گاه به اقوال اساتيد و مشايخش مستند مى سازد.
كتاب عبيداللّه بن على بن ابى شعبه بر امام صادق عليه السلام عرضه شد و امام عليه السلام آن را تأكيد نموده و فرمودند:
آيا براى اينان (اهل سنّت) كتابى چون اين كتاب سراغ داريد؟
بدين ترتيب نجاشى با ذكر عرضه كتاب بر معصوم عليه السلام و نقل بيان امام صادق عليه السلام درباره آن، كتاب را مى ستايد. ۱۳
نجاشى از استادش احمد بن على بن نوح مى شنود كه كتاب مصابيح احمد بن حسن اسفراينى را مى ستايد و خود نيز در اين باره مى نويسد:
اين كتاب نيكو و داراى فوايد زيادى است. ۱۴
كتاب الفرق احمد بن ابراهيم بن معلى بنا بر نقل مشايخ نجاشى، نيكو و شگفت معرفى شده

1.همان، ش۶۸۹ ، ص۲۶۳.

2.همان، ش۱۰۳۱، ص۳۷۹.

3.اين كتاب، امروزه با نام توحيد مفضل معروف است كه ظاهرا بعدا توسط ديگران اين نام به كتاب مفضل اطلاق شده است.

4.رجال النجاشى، ش۱۱۱۲، ص۴۱۶.

5.همان، ش۱۱۸۵، ص۴۴۰.

6.همان، ش۹۳۹، ۲۰۳، ۱۶۱، ۱۴۸، ۷۶، ۸ و ... .

7.همان، ش۲۲۶.

8.همان، ش۱۰۱۹.

9.همان، ش۷۵، ۲۳۱، ۸۱ و ... .

10.همان، ش۱۰۱۸، ۷۶.

11.همان، ش۶۶۷ ، ۲۴۲، ۲۰۹.

12.همان، ش۶۶۴ ، ۱۰۰.

13.همان، ش۶۱۲ ، ص۲۳۱.

14.همان، ش۲۳۱، ص۹۳.

صفحه از 126