روش و عملكرد عمومى نجاشى در فهرست - صفحه 122

فيه نظر. ۱
ابوالحسن بغدادى سورايى بزاز از اساتيد نجاشى درباره اسانيدى كه در آن حسين بن سعيد از فضالة بن ايوب ازدى روايت نموده به نجاشى مى گويد: هر سندى كه در آن حسين بن سعيد از فضاله روايت نقل كرده است، اشتباه است؛ زيرا، حسين به واسطه برادرش، حسن، از فضالة روايت مى كرده و او هيچ گاه فضالة را ملاقات ننموده و برادرش حسن به نقل روايت از فضالة متفرد است و اين كه با اسانيد مختلف از حسين بن سعيد از فضالة روايت مى كنند، نادرست است. ۲

بيان امكان روايت راوى از معصوم عليه السلام

اگر مؤلفى از معاصران امامان عليه السلام باشد، نجاشى معمولاً روشن مى سازد كه آيا براى وى امكان روايت از امام عليه السلام بوده است يا خير و اگر وى محضر چند امام عليه السلام را درك كرده است، بيشتر از كدام امام عليه السلام روايت نموده است. آيا روايات او بدون واسطه از امام عليه السلام انجام گرفته يا با واسطه. همچنين نجاشى گاه اقوال پيشينيان در اين امور را مورد ترديد قرار مى دهد.
ابان بن تغلب بن رباح محضر سه امام، امامان سجاد، باقر و صادق عليه السلام ، را درك و از هر سه ايشان روايت نقل كرده است. ۳
يونس بن عبدالرحمن، امام صادق عليه السلام را در مكه ديده است اما از ايشان روايت نقل نكرده است. او از امامان كاظم و رضا عليهماالسلام روايت كرده است. ۴
نجاشى روايت حريز بن عبداللّه سجستانى از امام كاظم عليه السلام را درست نمى داند و مى گويد حريز در زمان امام صادق عليه السلام در واقعه سجستان درگذشته است. ۵
همچنين روايت لوط بن يحيى از امام باقر عليه السلام را صحيح نمى داند. ۶
نجاشى سخن پيشينيان مبنى بر روايت عبداللّه بن سنان از امام كاظم عليه السلام ۷ و روايت عبداللّه بن مسكان از امام صادق عليه السلام ۸ را كلامى استوار نمى داند.
نجاشى از حكايتى كه احمد بن حسين (ابن غضايرى) بر اساس آنچه كه در بعضى كتاب ها يافته در اين باره كه سماعة بن مهران در زمان امام صادق عليه السلام بدرود حيات گفته است، اظهار تعجب كرده و بيان داشته كه سماعة از امام كاظم عليه السلام نيز روايت نقل كرده است. ۹

1.رجال النجاشى، ش۱۸، ص۱۶.

2.همان، ش۸۵۰ ، ص۳۱۰.

3.همان، ش۷، ص۱۰.

4.همان، ش۱۲۰۸، ص۴۴۶.

5.همان، ش۳۷۵، ص۱۴۴.

6.همان، ش۸۷۵ ، ص۳۲۰.

7.همان، ش۵۵۸ ، ص۲۱۴.

8.همان، ش۵۵۹ ، ص۲۱۴.

9.همان، ش۵۱۷ ، ص۱۹۴.

صفحه از 126