محقّق خراسانى مى گويد:
گرچه قدر متيقّن از اين اخبار خصوص، خبر صحيح، يعنى خبر عدل امامى است، ليكن در ميان اخبار متواتر خبر صحيحى است كه اعتبار خبر موثّق نيز با آن اثبات مى شود و خبر شخص مورد وثوق در خبر نيز حجّيت مى يابد؛ گرچه عدل، يعنى ثقه امامى هم نباشد. ^۱
آقاى خويى، پس از تعيين دايره حجّيت خبر از راه مفاد روايات، به بيان دليل سيره عُقَلا مى پردازد. ايشان با اثبات و تأييد جريان سيره در عمل، به خبر و تقرير آن از سوى شارع، مى گويند:
فتحصّل ممّا ذكرناه أنّ العمدة في دليل حجّية الخبر هي سيرة العقلاء الممضاة عند الشارع ... و لايخفى أنّ مقتضى السيرة حجّية الصحيحة و الحسنة و الموثّقة؛ فإنّها قائمة على العمل بهذه الأقسام الثلاثة. فإذا بلغ أمر المولى إلى عبده بنقل عادل أو بنقل إمامي ممدوح لم يظهر فسقه، و لا عدالته، أو بنقل ثقة غير إمامي، لا يكون العبد معذورا في مخالفة أمر المولى، في نظر العقلاء. نعم الخبر الضعيف خارج عن موضوع الحجّية، لأنّ العقلاء لا يعملون به. ^۲
اين طريق، علاوه بر طولانى بودنش، ما را به تمام آنچه در شريعت اعتبار يافته نمى رساند. از اين رو، در چينش ادلّه به شيوه ذيل روى آورديم:
1. به دليل تقدّم زمان پيدايش سيره، و ناظر بودن نصوص شريعت بر آن، نخست، وجود سيره و تقرير آن را در شريعت اثبات مى كنيم.
2. هر حديثى كه حايز ملاك حجّيت بر مبناى سيره بود و دلالت بر حجّيت خبر داشت، نيز به كار مى گيريم تا ببينيم آيا شارع، علاوه بر تقرير سيره، تضييق يا توسعه اى تعبّدى به حجّيت خبر داده است، يا نه؟
3. اگر از مورد دوم نيز تعبّد به حجّيت حديثى اثبات شد و احاديثى با همان ملاكِ حجّيت وجود داشت، آن نيز به كار گرفته مى شود تا دامنه توسعه تعبّدى حجّيت خبر، به طور كامل، تعيين گردد.
با اين نگاه، به بررسى دامنه حجّيت خبر مى پردازيم:

2 ـ 2. تعبّد به توسعه دامنه حجّيت خبر

اخبار معتبر در حوزه شريعت در دو طيف مى گنجند:

الف. طيف احاديث معتبر در سيره عُقَلا

تا بدين جا روشن شد كه چون در امضاى سيره در شريعت، تضييق تعبّدى اثبات نشده، دايره حجّيت عقلايى خبر محفوظ مى ماند. بر اين اساس، اخبار موثوق الصدور، يعنى خبرهايى كه وثوق به صدق و صدورشان باشد، حجّيت دارند. اين شامل وجوه ذيل است:
1. خبر افراد خودى ^۳ كه هم وثوق به پرهيزشان از كذب داريم و هم به توانايى آنها در حفظ