و در تعريفى ديگر آورده اند:
جوامع حديثى بر كتبى اطلاق مى شود كه از اصل هاى حديثى تدوين شده و سعى شده كه حاوى مجموعه احاديث باشد. ^۱
بنابراين، كتاب هاى چهار گانه شيعه مهم ترين جوامع حديثى هستند كه در اين دوران نگاشته و تاكنون جاودانه مانده اند. سرآمد جامع نويسان اين عصر رابايد كلينى (م 329ق) و برقى (م274ق) دانست كه با نوشتن دو كتاب ارزنده الكافى و المحاسن احاديث متعددى را در موضوعات فقهى وغير فقهى جمع نمودند. ^۲ مرحوم آقا بزرگ تهرانى چهل وهشت صفحه (27 تا 75) از جلد پنجم الذريعة را به كتاب هاى الجامع اختصاص داده است. بخش قابل توجهى از اين اسامى كتاب هاى جامع احاديث است؛ براى نمونه، الجامع فى انواع الشرايع، حميد بن زياد دهقان (م 310ق)، الجامع فى الفقه، حسن بن زيد بن محمد صاحب طبرستان (م 270ق)، الجامع فى ابواب الشريعه، حسن بن على قمى (م 343ق)، الجامع فى الحديث عنوان مشترك براى آثار محدثانى چون محمد بن احمد بن يحيى، محمد بن حسن بن وليد (م 343ق)، محمد بن احمد بن عبداللّه صفوانى (شاگرد كلينى)، ابومحمد طبرى مرعشى (م 358ق)، ابوطاهر وراق حضرمى، حسن بن احمد بن محمد بن هيثم عجلى (استاد نجاشى) و ... .

چ. فقه مأثور

ديگر سبك مولود اين دوران فقه مأثور است . فقه اثرى محصولى از اجتهاد فقيه در حوزه بازكاوى روايات صحيح و حجيت دار است. اين سبك حد فاصلى بين «اصل نگارى» و«فقه تفريعى» است.
جامعه شيعى، پس از پايان يافتن عصر حضور، نيازمند كتاب هاى معتبرى بود كه مسائل حلال و حرام را در برداشته باشد. از اين رو، شمارى از بزرگان اقدام به تأليف كتاب هايى نمودند كه احاديث فقهى مورد نياز مردم را در برداشت.
التكليف، فقه الرضا، المقنع، الهداية، المقنعه، النهاية، دعائم الاسلام، نوادر احمد بن محمد بن عيسى و ... . به همين سبك، نگارش يافتند. همچنين، مجلدات فقهى كتاب هاى چهارگانه شيعه نيز در رديف سبك «فقه مأثور» است.

ز. امالى

امالى يكى ديگر از سبك هاى نوظهور اين دوران است كه عمر بسيار كوتاهى را طى نمود. صدوق، مفيد، طوسى به اين شيوه احاديث بسيارى را بر شاگردان خويش املا كردند كه تا امروز نيز باقى مانده است.