بودند؛ اما پيدايش سبك هاى جديد در كتاب هاى حديثى بسيار اندك است.

د. اربعين نويسى

ابتدا به اين سبك اشاره مى كنيم. گردآورى چهل حديث در يك موضوع واحد را اربعين نويسى يا اربعينيات گويند. حديث نبوى مشهور «من حفظ من امتى اربعين حديثا بعثه اللّه يوم القيامة فقيها عالما» مهم ترين انگيزه پيدايش نگارش هاى اربعين نويسى است. اين سبك، در شيعه از قرن پنجم، توسط أبو سعيد خزاعى آغاز و تاكنون ادامه يافته است. هر چند به منظور دسته بندهاى علمى كتاب هاى عددى احاديث در زمره «تك نگارى» محسوب مى شود، اما اربعينيات به علت گستره وسيع آن در تآليف، از جايگاه مستقل و بسزايى در ميان شيعه و سنّى برخوردار شده است.
برخى از اربعينيات در مرحله سوم تدوين حديث عبارت اند از:
ألاربعين از ابو سعيد خزاعى (قرن 5)، الاربعون حديثا عن أربعين شيخا من أربعين صحابيا في فضائل أمير المؤمنين، نوشته منتجب الدين رازى (م 585 ق)، ألاربعين از ابن زهره حلبى (م 639 ق) و الاربعون حديثا از شهيد اول (م 786ق)، نيز در اين دوران گردآورى شده است.

ذ. مناقب نويسى

نويسندگان شيعه بر پايه اعتقادات خويش، بر حقانيت اهل بيت عليهم السلام، اقدام به جمع آورى احاديثى در تأييد فضايل ايشان نمودند. در اين گونه كتاب ها به كرامت ها و خصوصياتى كه نشانگر برترى امامان بوده، اشاره شده است. بسيارى از اين آثار با انگيزه سياسى و فرقه اى انجام شده وبه گونه اى در مقابل سبك فضايل نويسى اهل سنت نگارش مى يافتند.
نمونه اى از كتاب هاى مناقب اين دوران، الثاقب فى المناقب از ابن حمزه طوسى (م 560 ق)، الخرائج و الجرائح، نوشته قطب الدين راوندى (م 573 ق)، مناقب آل ابى طالب، اثر ابن شهرآشوب (م 588 ق)، فضايل شاذان بن جبرئيل (حدود 660 ق)، طرف من الابناء والمناقب فى شرف سيد الانبياء و عترته الاطائب از سيد بن طاووس (م 664 ق) و كشف الغمة في معرفة الائمة عليهم السلام، اثر عليّ بن عيسى الاربلى (م 693 ق) است.
گذشته از دو سبك فوق، «تك نگارى»هاى متعددى هم در اين زمان تدوين شده است. البته بايد دانست كه تك نگارى ها در تمام دوره ها عرضه مى شده است. در مرحله سوم نگارش هاى حديثى شيعه، تك نگارى هاى اخلاقىِ زيبايى انجام شده كه قابل توجه است؛ مانند: مكارم الاخلاق؛ حسن بن فضل طبرسى (م 548 ق)، أعلام الدين ديلمى (م 711 ق)، روضة الواعظين فتال نيشابورى (ش 508)، مشكاة الانوار على بن الحسن بن الفضل طبرسى (اوايل قرن هفتم).
آخرين سبكى كه شايسته است در اين مرحله به آن اشاره شود، گسترش نگارش «ادعيه مأثور» است. در اين دوران، به همت محمد بن مشهدى (م 610 ق)، سيد بن طاووس (م 664 ق)، شهيد اول (م 786ق)، ابراهيم بن على كفعمى (م 905ق) و ... دامنه اين سبك گسترش ويژه اى يافت. سيد