انكار كند؛ زيرا علم، پيوسته در حال تغيير، تحول و دگرگونى است؛ چنان كه نظريات علمى نيز در حال تغيير است. بدين جهت است كه گاه، امروز چيزى را صحيح اعلام مى كنند، اما پس از گذشت زمانى كوتاه يا طولانى آن را اشتباه مى خوانند. اما در دوران كنونى تمام جراحانى كه در اين دهه اخير زندگى مى كنند، با چشم هاى خود ديدند كه چگونه استخوان هاى زيادى و زخم هاى مزمن با مگس معالجه شده است و مگس را به خاطر چنين اهدافى پرورش مى دهند. اين معالجه بر اساس اكتشاف ويروس بكتربوفاج ـ كه كشنده ميكرب هاست ـ انجام مى پذيرد؛ زيرا مگس، در آن واحد، ميكرب هايى را كه زمينه ساز بيمارى هستند، حمل مى كند. در اين حديث از يك امر غيبى ـ كه وجود سم در مگس است ـ خبر داده شده و اين دستاورد علمى را دانش امروزين قطعا تنها در اين دو سده اخير كشف كرده است. البته پيش از اين اكتشاف، علما مى توانستند اين روايت نبوى را تكذيب كنند؛ زيرا هيچ چيز زيان آورى در مگس كشف نشده بود، اما پس از كشف ميكروب ها، آنان از نظر خود بازگشته و اين حديث را صحيح مى شمارند. ^۱

نقد ديدگاه نخست

دكتر امين رضا در سخن خود در دفاع از حديث، از قياس اقترانى استفاده كرده است.
كبراى قياس ايشان اين است: هر روايتى را به صرف مخالفت با دانش امروزين نمى توان طرح كرد؛ زيرا علم ثبات ندارد. صغراى قياس اين است: گرچه قبلاً زيان آور بودن و حامل سم بودن مگس شناخته نشده بود، اما در قرن اخير اثبات شد كه مگس حامل ميكروب ها و سم است. بر اين اساس، روايت صحيح است.
كبراى قياس ايشان كاملاً منطقى و قابل قبول است؛ زيرا دور انداختن هر آموزه دينى به خاطر چنين مخالفتى، بدون توجه به قطعى بودن آن دستاورد، بنياد دين را با خطر ويرانى روبه رو خواهد ساخت. اما در عين حال، بايد دانست كه دستاوردهاى دانش بشرى دو دسته اند: قطعى و غير قطعى.
آنچه براى نقد رواياتْ معيار است، دستاوردهاى قطعى علم است. حال مى پرسيم اگر روايتى به صراحت و بدون احتمال تأويل، بيانگر مطلبى باشد كه تنافى جوهرى با دستاوردهاى قطعى علم دارد، آيا مى توان آن را پذيرفت؟
اين كه ايشان مى گويد نظريات علمى پيوسته در حال تغيير است، آيا مقصود تحول علوم به صورت موجبه كلى است يا موجبه جزئى؟ اگر موجبه كلى باشد، چگونه اعلان نظر دانش بشرى در مورد زيان آور بودن مگس، طى اين دو سده، معيار قضاوت ايشان شده است؟ آيا احتمال نمى دهند همين دستاورد نيز تغيير كند؟!
در مورد صغراى قياس نيز بايد گفت كه قضاوت درباره اين كه از مگس براى از بين بردن