د. صحيح مسلم، ج 3، ص 50 ـ 51 .
ه. همان، ج 3، ص 51 .
و. همان، ج 3، ص 51 ـ 52 .
ز. سنن النسائى، ج5 ، ص90 ـ 92.
ح. سنن ابن ماجه، ج 2، ص 250.
ط. مسند ابن حنبل، ج3، ص7.
ى. همان، ج 3، ص 21.
ك. همان، ج 3، ص 91.
ل. همان، ج 3، ص 91. ۱
گونه هاى اين روايت را به چندين گروه مى توانيم تقسيم كنيم كه متن هر كدام به نوعى با بقيه مرتبط است. افزون بر اين، اسانيدشان هم به روشنى نشان مى دهد كه هريك از اين گروه ها سلسله سندى متفاوت دارد؛ اما سرمنشأ همه اسانيد، راوى واحدى است: ابوسعيد خدرى (م 63 يا 65ق)، صحابى معروف كه به عنوان «مكثرٌ فى الحديث» شناخته شده است. ۲
متن پنج گونه الف، و، ز، ى، ك تقريبا با يكديگر يكسان اند. ما با نقل ترجمه روايت گونه «و» آغاز مى كنيم؛ زيرا اين گونه از همه گوياتر است: ۳
1. رسول اللّه بر فراز منبر نشست و ما در اطراف او.
2. او گفت: از جمله امورى كه مى ترسم پس از وفاتم براى شما رخ دهد، شكوه و زيور دنيايى است كه به دست خواهيد آورد.
3. مردى گفت: يا رسول اللّه ، مگر خير مى تواند شر به همراه داشته باشد؟
4. با اين كلام، رسول اللّه سكوت كرد. شخصى به آن مرد گفت: چه شده كه با رسول اللّه صحبت مى كنى، اما او با تو صحبت نمى كند؟ راوى ادامه مى دهد: دريافتيم كه بر او وحى نازل شده است.
1.علاوه بر متون روايى فوق، اين روايت را در مراجع ديگرى نيز مى توان يافت كه برخى از آنها از تمام منابع فوق الذكر كهن ترند: المُصنَّف عبدالرزاق صنعانى، ج ۱۱، ص ۹۶؛ مسند ابى بكر عبداللّه بن زبير الحميدى، ج ۲، ص ۳۲۵ ـ ۳۲۶؛ مسند ابى داوود الطيالسى، ص ۲۹۰. بخش هايى از آن را نيز در غريب الحديث ابن قتيبة و غريب الحديث ابوعبيد قاسم بن سلام مى توان يافت.
2.الإصابة فى تمييز الصحابة، ج ۲، ص ۱۶۶، ش۴۰۸۸.
3.تن اين نسخه از روايت ـ كه در اصل مقاله نيامده ـ چنين است: «حدثنى على بن حجر، اخبرنا اسماعيل بن إبراهيم، عن هشام صاحب الدستوائى، عن يحيى بن ابى كثير، عن هلال بن ابى ميمونة، عن عطاء بن يسار، عن ابى سعيد الخدرى قال: جلس رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم على المنبر و جلسنا حوله، فقال: إنّ مما اخاف عليكم بعدى ما يفتح عليكم من زهرة الدنيا و زينتها. فقال رجل: اوَ يأتى الخير بالشر يا رسول اللّه ؟ قال: فسكت عنه رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم، فقيل له: ما شأنك تكلم رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم و لايكلّمك؟ قال: و رُئينا انه ينزل عليه فأفاق يمسح عنه الرحضاء، و قال: اين هذا السائل (و كأنّه حمده)؟ فقال: إنه لايأتى الخير بالشر و إنّ مما ينبت الربيع يقتل او يلم إلا آكلة الخضر، فإنها اكلت حتى إذا امتلأت خاصرتاها استقلت عين الشمس فثلطت و بالت ثم رتعت و إن هذا المال خضر حلو و نعم صاحب المسلم لمن اعطى منه المسكين و اليتيم و ابن السبيل، او كما قال له رسول اللّه صلى الله عليه و آله وسلم. و إنه من يأخذ بغير حقه كان كالذى يأكل و لايشبع و يكون عليه شهيدا يوم القيامة».
