و ساختگى است؛ چنان كه اين گزارش ها با سخنان خود مفسر ـ كه، به حقّ، نقش ابوطالب و خاندان بنى هاشم را در تقويت، تثبيت و پشتيبانى از رسالت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم اساسى و حياتى دانسته ـ ناسازگار است و جعلى بودن آن را تقويت مى كند. ۱
د) انتقاد غير مستقيم از شيعه با استناد به روايتى مجعول
مفسر فى ظلال القرآن در ذيل آيه شريفه: «قَالَ الَّذِينَ غَلَبُواْ عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا» ، ۲ مقصود از «اتخاذ مسجد» را در اين آيه، تصميم مردم براى ساختن «معبد» بر قبور اصحاب كهف مى داند. وى بنا نهادن عبادتگاه بر قبور پيامبران و قديسان را شيوه يهود و نصارا مى داند و معتقد است:
امروزه نيز برخى از مسلمانان به تقليد از آن دو قوم و به سبب عدم تبعيت از رهنمود و هدايت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم كه از چنين عملى نهى كرده و يهود و نصارا را به سبب انجام آن، لعن كرده مرتكب چنين امرى مى شوند. ۳
روايتى كه سيد قطب بدان استناد كرده، در بيشتر منابع روايى و تاريخى اهل سنت و با الفاظى متفاوت گزارش شده است؛ ۴ گو اين كه در روايات شيعه نيز اشاره اى به اين امر شده است؛ ۵ لكن از ائمه طاهرين عليهم السلام روايات بسيارى منقول است كه در ضمن آنها بر «ساختن بنا بر قبور» و «خواندن نماز در كنار آنها» اشاره شده و بر اين امر ايرادى ديده نشده است. از اين رو، علاوه بر وجود ضعف و نقص در اسناد رواياتِ «نهى از ساختن بنا بر قبور و عبادت در كنار آنها»، مسأله مهم و اساسى در اين باره، اختلاف در فهم صحيح از اين دسته از روايات است؛ چه، بنا بر دركِ درست از اين روايات، آنچه مورد نهى و مذمّت است، «عبادت كردن قبور پيامبران و صالحان و بت گونه قرار دادن آن قبور است» نه ساختن بنا بر آنها و به جا آوردن نماز و عبادت نمودن خداوند در كنار آنها، چنان كه اكنون حجر اسماعيل عليه السلام در محل عبادت مسلمانان، در برابر كعبه واقع است، ليكن كسى بر آن ايرادى نمى بيند؛ همچنان كه قبور نزديك به سيصد تن از پيامبران در محل كعبه و اطراف آن ـ كه عبادتگاه مسلمانان است ـ قرار دارد ۶ و اين امر از نظر مسلمانان بدون اشكال است. نيز بر قبر پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم و
1.ر.ك: فى ظلال القرآن، ج۱، ۲۸ ـ ۲۹، ج۳، ص۱۴۳۰، ج۴، ص۱۸۴۰، ۱۹۴۹، ج۶ ، ص۲۷۰۲ ـ ۴۰۰۰.
2.. سوره كهف، آيه ۲۱.
3.همان، ج۴، ص۲۲۶۴.
4.برخى از اين الفاظ چنين است: الف. «إن من كان قبلكم كانوا يتخذون قبور أنبيائهم و صالحيهم مساجد ألا فلاتتخذوا القبور مساجد إنى أنهاكم عنه» (ر.ك: المصنف، ج۲، ص۲۶۹؛ صحيح ابن حبان، ج۱۴، ص۳۳۴؛ المعجم الكبير، ج۲، ص۱۶۸؛ كنزل العمال، ج۷، ص۳۴۵) ب. «إشتد غضب اللّه على قوم إتخذوا قبور أنبيائهم و صالحيهم مساجد» (ر.ك: صحيح مسلم، ج۲، ص۶۸؛ طبقات الكبرى، ج۲، ص۲۴۰؛ تفسير ابن كثير، ج۳، ص۸۲) ج. «لعن اللّه اليهود و النصارى إتخذوا قبور أنبيائهم و صالحيهم مساجد» (ر.ك: التاريخ الكبير، ج۹، ص۵۹).
5.ر.ك: بحار الأنوار، ج۹۷، ص۲۰.
6.معالم المدرستين، ج۱، ص۵۳ ـ ۵۴ .
