كمك خودِ متن دريابيم. ۱ نام محمّد صلى الله عليه و آله وسلم فقط چهار بار، آن هم همواره به صورت سوم شخص مفرد آمده است. ۲ به طور معمول، متن ناظر به شخصى است كه «الرسول» يا «النّبى» خوانده مى شود و بنا بر قاعده در بسيارى موارد همان محمّد صلى الله عليه و آله وسلم است. مى توان استدلال كرد و استدلال هم شده است كه شخصى كه به عنوان دوم شخص مفرد در قرآن مخاطب واقع شده، لزوما هميشه پيامبر نيست و مواردى، مخاطب متن ممكن است خواننده يا قارى قرآن باشد. ۳ در صورت پذيرش اين ديدگاه، اين مسأله كه محمّد صلى الله عليه و آله وسلم مؤلف يا ناقل تمامى قرآن است، محل بحث و مناقشه قرار مى گيرد.
جان وَنزْبرُو در كتاب مطالعات قرآنى خود مؤكدا از اين نظريه جانبدارى مى كرد. او بر پايه نقد ساختارى متن قرآن و دلايل ديگر، نتيجه مى گيرد كه قرآن از گزيده هايى از آموزه هاى نبوى (Prophetic logia) كه در خلال دو قرن نخست هجرى به طور مستقل در بين النهرين مطرح بوده، پديد آمده است. به نظر ونزبرو، مصحف رسمى، يعنى قرآن در شكل كنونى اش، پيش از آغاز قرن سوم نمى توانسته وجود داشته باشد.در نتيجه، قرآن در توصيف زندگى و محيط پيامبر نمى تواند منبعى موثق به حساب آيد، بلكه منبعى براى اطلاع از نحوه شكل گيرى گونه اى از نوشته هاى مذهبى در جوامع اسلامى اوليه در جايى ديگر است. ۴
نتيجه گيرى ونز برو به اَشكال مختلف نقد شده است. ۵ و تنها شمار اندكى از دانشمندان ديدگاه هاى وى را پذيرفته اند. با اين همه، كتاب وى اين نكته را به ما مى آموزد كه دشوار مى توان با تكيه صرف بر متن، اثبات كرد كه محمّد صلى الله عليه و آله وسلممؤلف تمامى قرآن است، اگر چه اين امر ناممكن
1.براى مطالعه خلاصه اى از ساختار تاريخى قرآن ر.ك:
M. Cook, Muhammad, Oxford, ۱۹۸۳, ۶۹ - ۷۰.
2.حتّى برخى دانشمندان تصور مى كنند اين چهار آيه بعدا به قرآن اضافه شده است؛ براى نمونه:
H. HIRSCHFELD, New Researches into the Composition andExegesis of the Quran, London ۱۹۰۲, ۱۳۹.
3.چنان كه در اين مورد بحث شده است.
A. Rippin, in: Muhammad in the Quran Reading scripture in the ۲۱ St Centuny, in; H. Motzki, The Biography of Muhammad Leiden ۲۰۰۰, ۲۹۸ - ۳۰۹.
4.J.WANSBROUGH, Quranic studies, Oxford ۱۹۷۷, ۱, ۵۲.
5.ر.ك: نقد و بررسى هاى اين اثر:
G. H. A JUYNBOLL, in: Journal of Semitic Studies ۲۴, (۱۹۷۹), ۲۹۳ - ۲۹۶ W.A.GRAHAM, in: Journal of the American Oriental Society ۱۰۰ (۱۹۸۰), ۱۳۷ - ۱۴۱.
A. NEUWIRTH, in: Die Welt des Islam, ۲۳ - ۲۴ (۱۹۸۴), ۵۳۹ - ۵۴۲.
