بسيارى از دانشمندان غربى تا چندين دهه پس از مينگانا، اين ديدگاه افراطى را نپذيرفتند و از موضع نسبتا ميانه شوالى، و حتى اقليتى از موضع نُلدكه ـ كه موافق احاديث اسلامى غالب بود ـ دنباله روى مى كردند ^۱ تا اين كه در سال 1950، با انتشار كتاب مبادى فقه اسلامى يوزف شاخت، اين وضع تغيير كرد. شاخت در اين كتاب، در پىِ اثبات قطعى نظريه گلدتسيهر مبنى بر عدم اعتبار تاريخى اغلب گزارش هاى حديثى بود. نتيجه هاى وى بسيار عام تر و افراطى تر بودند، او بر آن بود كه روايات به ظاهر فقهى منسوب به پيامبر و صحابه عموما ساختگى اند و در قرن دوم يا پس از آن، همزمان با نظريه پردازى فقهاى مسلمان جعل شده اند. با آن كه شاخت ديدگاه هاى خود را از احاديث فقهى اخذ كرده بود، نظريه اش را به اين نوع احاديث محدود نكرد و بر انواع ديگر حديث نيز تعميم دارد. بيشتر دانشمندان غربى از ديدگاه هاى شاخت درباره حديث تأثير پذيرفتند و در دهه هاى بعد از انتشار كتاب وى، شكاكيت، اصل مهم و اساسى مطالعات غربى درباره صدر اسلام شد.
موضوع جمع قرآن نيز از اين رويه بركنار نماند. در سال 1977، دو كتاب درباره جمع قرآن انتشار يافت: يكى مطالعات قرآنى اثرِ جان وَنزبرو و ديگرى جمع قرآن اثر جان برتون. ^۲ هر دو مؤلف ديدگاه هاى گلدتسيهر و شاخت را در مطالعات خود مبنا و مفروض گرفتند و به اين نتيجه رسيدند ^۳ كه هيچ يك از روايات اسلامى درباره جمع و تدوين قرآن اعتبار تاريخى ندارند، بلكه بايد آنها را بازتابى از بحث و جدل هاى اعتقادى يا فقهى از اواخر قرن دوم هجرى به بعد دانست.
وَنزبرو نظريه خود را نه از پژوهش در متن روايات مربوط، بلكه بر پايه نتايج شاخت و نيز تحليلى ساختارى قرآن و متون تفاسير اسلامى به دست آورده بود. به نظر او در ساختار قرآن در شكل فعلى ـ كه «ساخته و پرداخته احاديث مختلف است ـ حذف ها و تكرارها به گونه اى است كه نمى توان آن را اثر دقيق و محاسبه شده يك يا چند نفر دانست. اين كتاب محصول بسط و پرورش طبيعى روايات