به قم منتقل شده اند و ابن وليد از سلف خويش گرفته است. اكنون ابن ابى جيد با استفاده از اين شخصيت كليدى مدرسه قم آنها را به بغداد منتقل كرده، براى نجاشى و شيخ نقل مى كند. نجاشى صراحتا طريق ابن ابى جيد را «طريقنا ... من جهة القميين» ناميده است. ۱
آن گونه كه در خلال اسانيد آمده، محمد بن على بن شاذان قزوينى در سال 400 ق، ۲ و در حال عزيمت به زيارت، ۳ به بغداد مى آيد. او در شمار مشايخى است كه اثرى ژرف و بسزا در انتقال حديث از ايران به بغداد دارد. نگاهى به اساتيد ابن شاذان نشان مى دهد كه او از واسطه هاى مهم انتقال ميراث شيعى است؛ چه وى نوعا با ميراث داران و مشايخ مكاتب حديثى شيعه ارتباط دارد؛ به عنوان نمونه كتاب هاى بسيارى را از على بن أبى سهل حاتم بن أبى حاتم قزوينى ۴ نقل مى كند. على بن حاتم از آن دست رواتى است كه هم كتب بسيار دارد ۵ و هم سماع حديث فزون از حد ۶ . در اهتمام ابن حاتم به اخذ و سماع حديث همين بس كه به سال 306ق، به نينوا پا مى گذارد و تمامى
1.رجال النجاشى، ص۴۲۸، ش۱۱۴۸.
2.همان، ص۵۲ ، ش۱۱۶: أخبرنا اجازةً محمد بن على قزوينى قدم على نا أربعمائة.
3.همان، ص۳۴۵، ش۹۳۰: أخبرنا ابوعبداللّه بن شاذان قزوينى ورد علينا زائرا ... .
4.همان، ص۱۹، ش۲۱؛ ص۲۰، ش۲۴؛ ص۳۶، ش۷۲؛ ص۳۷، ش۷۳؛ ص۴۰، ش۸۰ ؛ ص۴۲، ش۸۶ ؛ ص۴۵، ش۹۱؛ ص۴۷، ش۹۸؛ ص۹۶، ش۲۳۷؛ ص۹۹، ش۲۴۶؛ ص۱۳۹، ش۳۶۱؛ ص۱۷۵، ش۴۶۲؛ ص۸۸ ، ش۴۹۹؛ ص۱۹۳، ش۵۱۵ ؛ ص۱۹۵، ش۵۲۱ ؛ ص۲۳۴، ش۶۱۹ ؛ ص۲۳۵، ش۶۲۲ ؛ ص۲۳۶، ش۶۲۳ ؛ ص۲۳۹، ش۶۳۵ ؛ ص۲۴۵، ش۶۴۵ ؛ ص۲۵۵، ش۶۶۷ ؛ ص۲۶۰، ش۶۸۱ ؛ ص۲۶۳، ش۶۸۸ ؛ ص۲۷۳، ش۷۱۶؛ ص۲۷۴، ش۷۱۷؛ ص۲۸۵، ش۷۵۹؛ ص۲۹۴، ش۷۹۵؛ ص۳۲۱، ش۸۷۶ ؛ ص۳۴۵ ـ ۳۴۶، ش۹۳۳؛ ص۳۴۶، ش۹۳۴؛ص۳۴۹، ش۹۴۱؛ ص۳۵۵، ش۹۴۹؛ ص۳۶۳، ش۹۷۷؛ ص۳۸۲، ش۱۰۳۸؛ ص۴۰۵، ش۱۱۶۴؛ ص۴۵۲، ش۱۲۲۳؛ ص۴۵۳، ش۱۲۲۵.
5.الفهرست، ص۲۸۵، ش۴۲۶.
6.. رجال النجاشى، ص۲۶۳، ش۶۸۸ .
