همسر «أشيم ضبابى» را از ديه وى ارث دادم. ۱
30. عائشة بنت أبى بكر:
عايشه، پس از رسول اللّه(ص) از جايگاه ويژه اى برخورداربود. حكومت به وى توجّه خاصّى داشت و در مواردى، او براى احكام شرعى و مسائل مرتبط به دين و قرآن، مرجع شناسانده مى شد. ۲ آورده اند كه او خوب مى خواند و در سخنورى و خطابه، بسى چيره دست بود؛ امّا كتابتش مورد گفتگوست. ۳ عايشه خود نيز توجّه بليغى به نقل حديث داشت؛ احاديث را به كسانى املا مى كرد و آنان مى نگاشتند و مى گستردند. ۴ مجموعه نقلهاى عايشه، بر مسائل قرآنى، دينى و فقهى، تأثير قابل توجّهى نهاده است. بدين سان، عايشه از كسانى است كه بر كتابت و نشر حديث تأكيد ورزيده است.
زياد بن أبى سفيان، عروة بن زبير و معاوية بن أبى سفيان، كسانى هستند كه از وى احاديثى را نوشته اند. عروة بن زبير فقط در تفسير، 92سخن از وى گزارش كرده است. ۵ قاسم بن محمد بن أبى بكر، أبوسلمة بن عبدالرحمن، ذكوان، مسروق بن الأجدع و… از جمله كسانى هستند كه از وى حديث نقل كرده اند. نقلهاى عايشه، چه به گونه حديث از رسول اللّه(ص) و چه به صورت رأى و فتوى، در چگونگى شكل گيرى آثار مكتوب
1.سنن إبن ماجة: ۲/۸۸۳؛ المصنّف: ۳۹۷۹؛ سنن ترمذى: ۴/۴۲۵ و… يادآورى كنم كه فقيهان، ارث از ديه را شامل تمام وارثان مى دانند؛ كسانى از فقيهان عامّه بر اين باورند كه زن از ديه همسر مقتولش ارث نمى برد؛ چون پيوند زوجيّت بين آنها گسسته است (المغنى: ۲۲۰۶؛ الفقه الإسلامى وادلّته: ۸/۲۶۳). ليكن شيخ الطائفه ـ رضوان اللّه عليه ـ بر اين مسئله، ادّعاى اجماع كرده است (الخلاف: ۴/۱۱۴) واستدلال كرده است به روايتى از على(ع) (همان). بنگريد به الكافى: ۷/۱۳۸؛ التهذيب: ۹/۳۷۹؛ من لايحضره الفقيه: ۴/۲۲۶؛ اقوال ديگر را بنگريد در مرآة العقول: ۲۳/۲۰۵
2.أحاديث أم المؤمنين عائشة: ۱/۸۷ به بعد.
3.فتوح البلدان: ۶۶۲؛ دراسات فى الحديث النّبوى: ۱/۱۱۳
4.دراسات فى الحديث النّبوى: ۱/۱۱۴؛ مرويّات أمّ المؤمنين عائشة فى التّفسير: ۱۶
5.مرويّات أمّ المؤمنين عائشة فى التفسير: ۱۶
