تدوين حديث(3): صحابه و كتابت حديث - صفحه 30

مى كردند و او به كتابت جواب مى داد ۱ و گاهى او خود، احاديثى از رسول اللّه(ص) مى نگاشت و براى دوستانش مى فرستاد. ۲ نافع، غلام وى، احاديثى از او نقل كرده است. ذهبى مى گويد:
واقدى از جماعتى روايت كرده است كه كتاب نافع، شنيده هاى او از ابن عمر بوده است كه ما آن را مى خوانديم. ۳
به ابن عمر، مخالفت با كتابت حديث هم نسبت داده شده است؛ امّا اين نسبت، دليل استوارى ندارد. آقاى دكتر مصطفى اعظمى مى نويسد:
معارضه با ثبت وضبط حديث را به ابن عمر نسبت داده اند؛ امّا هيچ تصريحى از وى در اين باره در دست نداريم. ۴
بدين سان، عبداللّه بن عمر كه در مسائل فقهى، در موارد بسيارى با ديدگاههاى پدرش مخالفت كرده است ۵ ، بعيد نمى نمايد كه اين نيز يكى ديگر از موارد مخالفت وى با پدرش باشد.

35. عبداللّه بن عمرو بن عاص:

عبداللّه بن عمرو بن عاص، در تدوين حديث، بلند آوازه است؛ كلام مشهور رسول اللّه(ص) (كه پيشتر آورديم) كه به او فرمود: «بنويس؛ به خدا سوگند، از من، جز حق، برون نتراود» ۶ ، از جمله دلايل متقن تأكيد رسول اللّه(ص) در ثبت وضبط حديث است.
عبداللّه بن عمرو بن عاص، در كتابت و نگارش، سختكوش بود؛ كسان بسيارى از

1.مسند احمد بن حنبل: ۲/۱۳۷

2.مسند أحمد بن حنبل: ۲/۲۱۸

3.دراسات فى الحديث النّبوى: ۱/۱۲۱ به نقل از تاريخ الإسلام، ذهبى: ۵/۱۱

4.دراسات فى الحديث النّبوى: ۱/۱۲۱

5.موسوعة فقه عبداللّه بن عمر: ۲۴

6.مسند أحمد بن حنبل: ۲/۳۹۵؛ سير أعلام النبلاء: ۳/۸۹

صفحه از 40