را ، پس اسم گذاشته اند آن روز را روز جمعه ؛ زيرا اجتماع در آن روز نموده بودند ، پس خدا فرستاد در آن روز جمعه را ، او اول جمعه بود در اسلام ، ميم در كلمه جمعه به ضم و فتح و سكون هر سه آمده است ، از پيغمبر صلى الله عليه و آله روايت شده است: هر روز جمعه خدا آزاد نمايد شش صد هزار بنده را كه همه مستوجب آتش بودند ، چنين ذكر شده در مجمع البيان ۱ و جمع الجوامع ۲ .
جمام: فرّاء گويد: ۳ جِمَامُ القَدَحِ به كسر جيم است و جُمَام المُلوك به ضمّ جيم ، گفته نشود مگر در دقيق و شبه او ، و او عبارت است از چيزى بعد(؟) پرشدن بالاى سر او ، به عبارت اخرى جمام : پر شدن كيل به چيزى ؛ كذا في كنز اللغة . ۴ جَمام الفرس به فتح جيم است لا غير ۵ ، جَمَام به معنى راحت ، از اين قبيل است . جَمَّ الفَرسُ ۶ يعنى رفته است مشقت او . و يقول: أَجِمَّ ۷ نَفسَك يَوما أو يَومين ۸ يعنى راحت بده او را . در دعاى صباح صحيفه جمام به معنى اخير است ۹ .
جَنْب: طاعت ، از اين قبيل است قوله تعالى: «يَـحَسْرَتَى عَلَى مَا فَرَّطتُ فِى جَنـبِ اللَّهِ»۱۰ أي طاعة . جنب به معنى بُعد و دورى نيز آمده است ، به معنى پهلو هم آمده است و به معنى ذات هم آمده است . جنب اللّه أي ذاته . جانب يكى از نواحى شى ء است ۱۱
.
جنّ: ـ به كسر جيم ـ مقابل بشر و انسان است و به ضم جيم : سپر و پرده را گويند ،
1.ج۱۰ ، ص۱۵.
2.وَ وَفّقنِي لِأَدَاءِ فَرضِ الجمعات (الصحيفة السجادية: مقدمه) .
3.ترتيب إصلاح المنطق ، ص۱۱۳.
4.كنز اللغة ، ج۱ ، ص۴۷۸.
5.تاج العروس ، ج۸ ، ص۲۳۲.
6.همان ، ج۳ ، ص۱۱۳.
7.در صحاح أجمم آمده است.
8.صحاح اللغة ، ج۵ ، ص۱۸۹۱ ؛ لسان العرب ، ج۱۲ ، ص۱۰۶.
9.فَيكُونَ ذلِكَ لَهُم جَمَاما (الصحيفة السجادية: دعاى ششم) .
10.سوره زمر، آيه ۵۶.
11.وَ كُلُّ شَرِيفٍ فِي جَنبِ شَرَفِكَ حَقِيرٌ (الصحيفة السجادية: دعاى چهل و ششم) .
