جهم: عبوس شدن ، يقول: تَجَهَّموني في وَجهِي يعنى عبوس شدند بر روى من . رجلٌ جَهْمُ الوَجه أي عبوس ۱ .
باب ما أوّله الحاء
حبط: ابطال نمودن . حَبِطَ عملُه أي بطل ثوابه . إحباط : رفتن آب چاه است كه بعد عود نكند ؛ چنين ذكر نمود جوهرى ۲ . حبط: ورقى كه از درخت افتد ۳ .
حبل: عهد و امان و اون . در حديث است : كتاب اللّه حبلٌ ممدود ۴ أي نور ممدود أي نور هداية . عرب تشبيه كند نور ممتد را و كشيده را به حبل و به خياطه سفيد ، از اين قبيل است : «حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْأَسْوَدِ»۵ هو سود الصبح ۶ .
حجر: كلام امام عليه السلام در دعاى اعتداء : حجرت عليه ۷ ، از جهت حجر دو معنا است: يكى به معنى منع ، سنگ را سنگ گويند ـ يعنى حَجَر را حَجَر ـ زيرا او ممتنع است از صلابت او . گفت صاحب غره : «عقل را مى نامند حِجر زيرا او منع كند صاحب خود را از چيزى كه حلال نيست . حَجْر بر يتيم به معنى منع است ، يعنى ممنوع است از تصرف ، از اين قبيل است قوله تعالى: «قَسَمٌ لِّذِى حِجْرٍ»۸ » . دويم حجر به معنى حرام است ۹ ، حَجَرتُ عليه أي حرَّمت ، حجرٌ : حرام ، قوله تعالى: «وَحَرْثٌ حِجْرٌ لاَّ يَطْعَمُهَآ»۱۰ قوله تعالى: «وَ يَقُولُونَ حِجْرًا مَّحْجُورًا»۱۱ ، أي حراما محرَّما عليكم الجنة ۱۲ ، حجر به معنى
1.و إن وَ كَلتَني إلى خَلقِك تَجَهَّموني (الصحيفة السجادية: دعاى بيست و دوم) .
2.صحاح اللغة ، ج۳ ، ۱۱۱۸.
3.و طوّقني طوق الأقلاع عمّا يحبط الحسنات (الصحيفة السجادية: دعاى چهل و هفتم).
4.مسند الرضا عليه السلام ، ص۲۰۴.
5.سوره بقره، آيه ۱۸۷.
6.بسم اللّه الذي... لك لا اُمسك إلا بحبله (الصحيفة السجادية: دعاى دويست و سى و ششم).
7.الصحيفة السجادية: دعاى شانزدهم.
8.سوره فجر، آيه ۵.
9.ترتيب إصلاح المنطق ، ص۱۲۱.
10.سوره انعام، آيه ۱۳۸.
11.سوره فرقان، آيه ۲۲.
