جهت او معانى عديده است ؛ به معنى شرك آمده است: «حَتَّى لاَ تَكُونَ فِتْنَةٌ»۱ و به معنى قتل آمده است: «أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ»۲ و به معنى ضلال و گمراهى آمده است: «وَمَن يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ»۳ و به معنى معذرت آمده است: «لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ»۴ و به معنى قضا و حكم آمده است : «إِنْ هِىَ إِلاَّ فِتْنَتُكَ»۵ و به معنى اثم نيز آمده است: «أَلاَ فِى الْفِتْنَةِ سَقَطُواْ»۶ و به معنى مرض نيز آمده است: «يُفْتَنُونَ فِى كُلِّ عَامٍ»۷ و به معنى عبرت آمده است: «لاَ تَجْعَلْنَا فِتْنَةً»۸ و به معنى عقوبت آمده است: «أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ»۹ و به معنى اختبار نيز آمده است: «وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ»۱۰ و به معنى عذاب نيز آمده است: «جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ»۱۱ و به معنى سوختن نيز آمده است: «يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ»۱۲ و به معنى جنون نيز آمده است: «بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ»۱۳ چنين گفت ابن جوزى ۱۴
. فَتون : به معنى مضلّ و گمراه . فاتن : گمراه كننده ، و منه قوله ۱۵ : «مَآ أَنتُمْ عَلَيْهِ بِفَـتِنِينَ»۱۶ أي بمضلِّين.
فثأ: به ثاء به معنى سكون . يفثأ أي يسكن . فثأ الرجل يعنى ساكن شد غضب او . فث ء به معنى عماء (كورى) نيز آمده است.
1.سوره بقره، آيه ۱۹۳.
2.سوره نساء، آيه ۱۰۱.
3.سوره مائده، آيه ۴۱.
4.سوره أنعام، آيه ۲۳.
5.سوره اعراف، آيه ۱۵۵ .
6.سوره توبه، آيه ۴۹.
7.همان، آيه ۱۲۶.
8.سوره يونس، آيه ۸۵.
9.سوره نور، آيه ۶۳.
10.سوره عنكبوت، آيه ۳.
11.همان، آيه ۱۰.
12.سوره ذاريات، آيه ۱۳.
13.سوره قلم، آيه ۶.
14.غريب الحديث ، ج۲ ، ص۱۷۵.
15.در اصل : + و .
16.سوره صافات، آيه ۱۶۲.
