تبيان اللغة در لغت قرآن و صحيفه - صفحه 190

باب ما أوّله الواو

وبيل: ثقيل و شديد ، «فَأَخَذْنَـهُ أَخْذًا وَ بِيلاً»۱ أي ثقيلاً شديدا . وبال أمره أي عاقبة أمره من الشرّ . وبال : سوء عاقبة.
وتر: واتر و يواتره شيء : عقيب شى ء آمدن در مقام كمك و اعانت ، از اين قبيل است قوله تعالى: «ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَا»۲ أي متواترة.
وجد: وُجدُك أي غِناك وسعتك . وجد به معنى حزن هم آمده است ؛ وجده أي حزنه . توجَّدت لفلان أي حزنت.
وجب: سقط . وجيب : طپيدن دل . وجيب القلب أي الاضطراب . «وَجَبَتْ جُنُوبُهَا»۳ أي سقطت ۴
.
وجل: به معنى ترسيدن . «وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ»۵ أي خافت . مَوجِل ـ بالكسر ـ موضعى كه در او انسان بترسد. مؤنث : وجلة ؛ رجل وَجِلٌ ، و امرأةٌ وَجِلَة.
وجه: مستقبل هر شى ء را وجه گويند . وجه به معنى قصد آمده است : «وَجَّهْتُ وَجْهِىَ»۶ أي قصدت بعبادتي و توحيدي . وجه به معنى دين نيز آمده است ، كقوله: «كُلُّ شَىْ ءٍ هَالِكٌ إِلاَّ وَجْهَهُ»۷ أي دينه . و به معنى فضل نيز آمده است «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ»۸ أي أقم فضلك . و به معنى خَدّ و رو نيز آمده است : «أَفَمَن يَتَّقِى بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ»۹ ، و به معنى عظمت نيز آمده است . عرب ذكر وجه كند و اراده كنند صاحب او را ، فيقولون : أكرم اللّه وجهك أي أكرمك ۱۰ .

1.سوره مزمل، آيه ۱۶.

2.سوره مؤمنون، آيه ۴۴.

3.سوره حج، آيه ۳۸ .

4.ترتيب كتاب العين ، ج۳ ، ص۱۹۲۶.

5.سوره انفال، آيه ۲.

6.سوره انعام، آيه ۷۹.

7.سوره قصص، آيه ۸۸.

8.سوره روم، آيه ۳۰.

9.سوره زمر، آيه ۲۴.

10.فيض القدير ، ج۲ ، ص۱۸۷.

صفحه از 196