نام اين كتاب را با اين تعابير ذكر نموده است:
«و كتاب مقتل الحسين صلوات الله عليه، المسمى بتسلية المجالس و زينة المجالس، للسيد النجيب العالم محمد بن ابى طالب الحسينى الحائرى». ^۱
و در توثيق مصادر كتاب «بحار» فرمايد:
«وكتاب تسلية المجالس، مؤلّفه من سادة الأفاضل المتأخرين و هو كتاب كبير مشتمل على اخبار كثيرة اوردنا بعضها فى المجلد العاشر». ^۲
با اينكه علامه مجلسى تصريح مى كند كه در جلد دهم كتابش از اين كتاب نقل نموده، ليكن با اقتصاى به عمل آمده معلوم شد كه از اين كتاب، در بحارالانوار مطلبى نقل نشده است.
متأسفانه اين كتاب، براى مدّتى مديد، در دسترس علما نبوده، لذا، جز آنچه از مرحوم مجلسى نقل شد، اظهار نظرى در مورد محتواى آن، از ساير علما به دست ما نرسيده است. و همين امر، موجب شده كه در كتابشناسيها، اين كتاب، به صورت مجمل يا اشتباه نقل شود. اينك تعابير علمايى كه كتاب را نديده اند از اين كتاب، به صورت مختصر نقل مى شود:
خوانسارى در «روضات الجنات» در شرح حال محمد بن ابى طالب استرآبادى، براى رفع توهم، و اشتباه نشدن وى با مؤلف مورد بحث ما مى نويسد:
ثم ليعلم ان هذا الرجل غير محمد بن ابى طالب الحسينى الحائرى الذى كان هو ايضاً كما فى رجال النيشابورى من جملة المشايخ وله كتاب «تسلية المجالس» و «زينة المجالس» كلاهما فى مقتل مولانا الحسين ـ ع ـ . ^۳
از اينكه وى اين كتاب را دو كتاب پنداشته كاملاً واضح است كه كتاب در دسترس وى نبوده است. همچنين وى تصريح دارد كه اين مطلب را از كتاب «رجال نيشابورى» نقل مى كند و از اينجا معلوم مى شود كه نيشابورى ^۴ نيز به كتاب دسترسى نداشته است.
كنتورى در «كشف الاستار» فقط نام كتاب و مؤلف آن را آورده، بدون آنكه به