گفتكو با آية الله محمد باقر محمودي - صفحه 168

بايسته است، درباره روات احاديث خود، كار نكرده است. در عين حال، مى دانيم كه بيشتر جوامع حديثى شيعه كه قُدماى روات، جمع آورى كرده بودند، رفته رفته از كف آنها رفته و تلف شده است.

علوم حديث : جعل در روايات، چه انگيزه هايى داشته و آيا شارع، راه خاصّى را براى ارزيابى روايات، پيشنهاد كرده است؟ پيشنهاد عُقلا چيست؟

استاد محمودى: از عوامل ورود جعل به احاديث، بغض نسبت به اهل حق و حبّ اهل باطل است. عامل ديگر، وسيله بودن جعل حديث براى رونق دنياى جاعلان و رسيدن آنها به مال و مقام و ساير اهداف مادّى است. جهل را هم بايداز عوامل پيدايش جعل در احاديث دانست.
در مورد پيشنهاد شارع، بايد گفت راههايى براى ارزيابى حديث، از معصومين(ع) رسيده، كه بارزترين آنها، موافقت با قرآن و مخالف نبودن با سنّت قطعىّ الصدور است.
عُقلاى متديّن شيعى، پرمغز بودن حديث و توافق آن با قرآن و عقل را معيار ارج حديث مى دانند و عُقلاى اهل سنّت، توافق حديث با رأى عُمر و همدوشان او را معيار صحّت و ارج حديث مى شمارند.

علوم حديث : با اين اوصاف، آيا نقش دانش رجال را در ارزيابى اسناد حديث، نقشى اساسى مى دانيد؟ و آيا به نظر حضرت عالى، شيوه هاى رايج بررسى سند و متن احاديث، جامع و مانع اند؟

استاد محمودى: در جاهايى كه حديث، متواتر نيست و شواهد قطعى ندارد، البتّه نقش «رجال شناسى» از نقشهاى اساسى درارزشيابى حديث است. امّا

صفحه از 176