مقدمه‌هایی که بر کتب شرح روایات نوشته‌اند، با بررسی این موارد به تعیین مصادیق آن در بین معصومان پرداخته‌اند.
در کتب روایی، ادعیه و زیارات، و نیز کتب رجال و شرح حال امام عصر علیه السلام، در مجموع، متجاوز از صد و هشتاد اسم، کنیه، لقب و وصف برای آن حضرت یاد شده است که البته بسیاری از آنها را نمی‌توان لقب یا کنیه آن حضرت بنامیم، بلکه اوصافی هستند که در متون روایی و یا زیارات برای توصیف ویژگی‌های آن حضرت به کار رفته‌اند و یا بدون هیچ گونه مستند معتبری، به اشتباه، به آن حضرت نسبت داده شده‌اند.
1. لقب «علیل»
برخی از معاصران در کتب درایه خود «علیل» را یکی از القاب امام عصر علیه السلام برشمرده‌اند؛ لقبی که با وجود بعید بود صحت انتسابش، در برخی از این کتاب‌ها نقل شده است؛ مثلاً عبارت مرحوم شانه‌چی در علم الحدیث به نقل از لوامع صاحبقرانی
چنین است:
مجلسی اول فرموده: «غایب» و «علیل» و «غریم»۱را نیز بر حضرت حجت اطلاق می‌کنند.۲.
مؤلف دیگری نیز با ارجاع به عبارات مرحوم شانه‌چی در این باره مینویسد:
لقب «صاحب» و «صاحب الدار» و «صاحب الناحیه»، «غایب»، «علیل» و «غریم» نیز برای امام زمان علیه السلام به کار می‌رود.۳.
همان گونه که مشاهده شد، مرجع اصلی این انتساب به عبارتی بر‌می‌گردد که مرحوم مجلسی اول (م1070ق) در مقدمه کتاب لوامع صاحبقرانی در فایده یازدهم بیان کرده است. این فایده به تعریف اصطلاحات حدیثی اختصاص یافته که در حکم وجیزه‌ای در درایه
1.. محدث نوری در باره علت اطلاق لقب «غریم» بر امام عصر علیه السلام مینویسد: «و الغریم بمعنی (الدائن)، و بمعنی (المدین)، و هنا بمعنی الاول. و هذا اللقب مثل (الغلام) کان للتقیة، فعندما کانت الشیعة ترید أن تبعث مالاً إلیه علیه السلام أو إلی وکلائه أو یوصون الیه، أو یطالب هو به علیه السلام، و ما شابه ذلک، فقد کانوا ینادونه بهذا اللقب (النجم الثاقب فی أحوال الإمام الحجّة الغائب علیه السلام » (مستدرک الوسائل، ج۱، ص۲۰۳ و ۲۰۴). کلباسی نیز در این باره مینویسد: «الغریم یجیء بمعنی من له الدَین و من علیه الدَین؛ فعلی الثانی فتسمیته به لخفائه و غیبه و علی الاول لحقوقه التی علی رقاب رعیته» (الرسائل الرجالیة، ج۲، ص۱۸۸).
2.. درایة الحدیث، ص۱۶۷
3.. درسنامه درایة الحدیث، ص۲۱۱
