3. این لقب با ویژگی‌های منقول از امام عصر علیه السلام تناسبی نداشته و در اسناد تاریخی نیز از بیماری و معلول بودن ایشان گزارشی نقل نشده است؛ در عوض در روایات اهل بیت علیهم السلام یکی از ویژگی‌ها و صفات امام معصوم نداشتن عیب (معلول نبودن) معرفی شده است.
امام رضا علیه السلام در روایتی که کلینی در کتاب الحجه الکافی از ایشان نقل کرده است، مبرا بودن از عیب و نقص را از صفات امام علیه السلام بر شمرده‌اند:
الْإِمَامُ أَمِینُ اللهِ فِی خَلْقِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلی عِبَادِهِ وَ خَلِیفَتُهُ فِی بِلَادِهِ وَ الدَّاعِی إِلی اللهِ وَ الذَّابُّ عَنْ حُرَمِ اللهِ الْإِمَامُ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ وَ الْمُبَرَّأُ عَنِ الْعُیُوب...۱.
تعبیر مبرا بودن از عیوب، شامل عیوب جسمی و رفتاری (خَلقی و خُلقی) است. در کتب کلامی نیز این امر یکی از شرایط امام معصوم شمرده شده است؛ مثلاً در کتاب العقائد الحقّة در این باره آمده است:
الفصل الرابع: شرائط و خصوصیات الإمام و الإمامة.... سابعاً: أن یكون مبرّءاً من جمیع العیوب الخَلقِیَّة الموجبة للنفرة، كالعمی و الجذام و البرص، و من جمیع العیوب الخُلُقیة كالبُخل و الحرص و سوء الخُلُق، و من دناءة النسب و التولّد من الزنا... و ذلك لمنافاتها مع اللطف، بل منافاة بعضها مع العصمة.۲.
منشا انتساب این لقب به امام عصر علیه السلام
از بررسی نقل‌های موجود در کتب درایه شیعه چنین برمی‌آید که این لقب ظاهراً اولین بار توسط مرحوم محمد تقی مجلسی در کتاب لوامع صاحبقرانی به حضرت صاحب الامر علیه السلام نسبت داده شده است و برخی از درایه نویسان متأخر نیز مستقیم یا غیر مستقیم و بدون بررسی صحت و سقم این ادعا و پیگیری مصادیق آن در روایات، به استناد عبارت مذکور در کتاب یاد شده، این لقب را در زمره القاب امام عصر علیه السلام برشمرده‌اند. پیش از لوامع صاحبقرانی نه تنها در کتب درایه الحدیث، بلکه در هیچ کتاب حدیثی، تاریخی و رجالی نیز از چنین انتسابی به آن حضرت نشانی یافت نشد؛ حتی خود مرحوم مجلسی اول نیز در شرح پیشین خود بر کتاب من لایحضره الفقیه (روضه المتقین) _ که خاتمه آن را به ذکر القاب، کنیه‌ها و رموز ائمه در روایات اختصاص داده است _ تنها از کنیه «صاحب الناحیة» برای
1.. الکافی، ج۱، ص۲۰۰؛ نیز تحف العقول، ص۴۳۹؛ الغیبة(للنعمانی)، ص۲۱۹؛ الأمالی(للصدوق)، النص، ص۶۷۷
2.. العقائد الحقّة، ص۳۳۴
