قَد یستَظهَرُ كَونُه كِنایةً عَنِ الإمامِ المَهدیِّ علیه السلام).1.
بنا بر این، تطبیق الرجل بر امام عصر محل اختلاف است و فقط با توجه به طبقه
راویانی که در این روایت از آنها یاد شده است میتوان مصداق آن را مشخص کرد. در
این روایت، نام دو نفر ذکر شده که در منطقه عسکر با فرستاده «الرجل» سخن گفته و
پیام امام علیه السلام را دریافت کردهاند: یکی أبو محمد الرازی است و دیگری أحمد بن أبی عبدالله البرقی:
الف) أبو محمد الرازی
وی مجهول است و در کتب رجالی توصیفی در باره وی و طبقه وی گزارش نشده است.
ب) أحمد بن أبی عبدالله البرقی
وی همان ابو جعفر أحمد بن محمد بن خالد البرقی صاحب کتاب المحاسن (م274 یا 280ق)۲ از محدثان بزرگ شیعه در قرن سوم است که بسیاری از احادیث شیخ صدوق و شیخ كلینی به وی برمیگردد. برقی در کتاب رجالیاش أحمد بن أبی عبدالله البرقی را فقط در زمره اصحاب امام جواد و امام هادی علیهما السلام برشمرده است.۳ که این امر نیز احتمال تطبیق الرجل بر امام هادی علیه السلام را افزایش میدهد.
ب) «الغائب العلیل» اشاره به چه کسی است؟
با توجه به ترکیب عبارت «فقال لنا: الغائب العلیل ثقة» _ که در آن، فرستاده الرجل خبر از ثقه بودن شخص غایب بیمار میدهد _ بی شک، مراد از غایب نمیتواند خود الرجل یعنی امام معصوم باشد، بلکه اشاره به شخص ثالثی دارد که به دلیل عدم حضور در آن جمع یا در آن منطقه از وی به الغائب تعبیر شده است.
مرحوم وحید بهبهانی(م1205ق) در تعلیقة خود بر منهج المقال استرآبادی مراد از «العلیل» را شخصی به نام «علی بن جعفر الهُمانیّ۴ » دانسته است.۵
سید بحر العلوم نیز با اشاره به تعبیر وحید بهبهانی مراد از «الغائب العلیل» را علی بن
1.. کلمة الإمام المهدی علیه السلام، ص۸۴
2.. رجالالنجاشی، ص۷۷.
3.. رجالالبرقی، ص۵۷ و ۵۹.
4.. هُمانی، منسوب به شهرک هُمان یا هُمَن میان بغداد و نعمانیه (فرهنگ اعلام تاریخ اسلام، ج۲، ص۲۱۳۲).
5.. منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال، ج۱، ص ۳۶۱، تعلیقة الوحید البهبهانی؛ نیز ر.ک: الفوائد الرجالیة، ج۱، ص۳۸۶.