جعفر الهُمانی دانسته است.۱
شیخ ابوعلی حائری در منتهی المقال در شرح حال ابراهیم بن محمد همدانی،
مینویسد:
و یظهر من ترجمة فارس بن حاتم أن المراد بالعلیل: علی بن جعفر الهمانی، و کأنّه کان علیلاً.۲.
منظور از علیل [بیمار] علی بن جعفر همانی است که گویا علیل و بیمار بوده است.
علی بن جعفر الهُمانیّ کیست؟
در مجموعه کتب رجالی شیعه این اطلاعات در باره وی وجود دارد:
نجاشی(م450ق) در باره علی بن جعفر الهُمانیّ ۳ مینویسد:
علی بن جعفر الهُمانیّ البرمكیّ یعرف منه و ینكر، له مسائل لأبی الحسن العسكری علیه السلام.۴.
که حاکی از معاصر بودن وی با امام هادی علیه السلام است.
شیخ طوسی (م460ق) در رجالش علی بن جعفر را در ذیل اصحاب امام هادی با عبارت «وكیل ثقة»۵ و در اصحاب امام حسن عسکری با عبارت « قیم لأبی الحسن ، ثقة»۶ توصیف کرده است.
و در کتاب الغیبة نیز وی را در زمره سفرای ممدوح برشمرده و مینویسد:
و منهم علی بن جعفر الهُمانی و كان فاضلاً مرضیاً، من وكلاء أبی الحسن، و أبی محمد علیهما السلام.۷.
کشی نیز علی بن جعفر را وكیل أبی الحسن (امام هادی علیه السلام) برشمرده و جریانی را نقل می‌کند که نشان می‌دهد متوکل وی را به جرم وکیل امام بودن مدتی
طولانی حبس کرده و قصد کشتن وی را داشت که وی از امام کمک می‌خواهد
1.. الفوائد الرجالیة، ج۱، ص۳۸۶، به نقل از رجال الطوسی، ص ۳۶۸، ش۲۰ و ص ۳۹۸، ش۱۱ و ص ۴۱۰، ش۱۳.
2.. منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۰۲
3.. ابن داوود (زنده در ۷۰۷ق) در باره وی مینویسد: «علی بن جعفر الهمانی، منسوب إلی هُمَیْنِیَا قریة من سواد بغداد یعرف منه و ینکر» (الرجال، ش۳۲۳، ص۴۸۲).
4.. رجال النجاشی، ش۷۴۰، ص۲۸۰
5.. رجالالطوسی، ص۳۸۸.
6.. همان، ص۴۰۰.
7.. الغیبة، ص۳۵۰
