ملاک ارزيابي کارگزاران در نهج البلاغه - صفحه 108

ناگهان به من خبر دادند كه تو در پیروی از هوی و هوس فرو گذار نمی‏كنی و برای آخرتت چیزی باقی نگذاشته‏ای. دنیایت را با ویرانی آخرت آباد می‏سازی. و پیوندت را با خویشاوندانت، به قیمت قطع دینت بر قرار می‏كنی. اگر آنچه از تو به من رسیده درست باشد شتر (باركش) خانواده‏ات و بند كفشت از تو بهتر است و كسی كه همچون تو باشد، نه شایستگی این را دارد كه حفظ مرزی را به او بسپارند، و نه كاری به وسیله او اجرا شود، یا قدرش را بالا برند و یا در امانتی شریكش سازند و یا در جمع آوری حقوق بیت المال به او اعتماد كنند به مجرد رسیدن این نامه به سوی من حركت كن‏.
یزید بن حجیه تمیمی، گماشته حضرت در ری، به دلیل خیانت در امانت و کاستن سه هزار دینار از مالیات ری، مورد سرزنش و پرسش واقع شد که آن درآمدها را چه کرده است؟ و آن گاه که از پاسخ صحیح سرباز زد، علاوه بر عزل و جایگزینی سعد به جای وی، دستور فرمود او را با تازیانه زده و زندانی کنند.۱

نتیجه

ارزیابی مداوم کارگزاران، حکومت را در رسیدن به اهداف و برنامه ریزی سازمان یاری میدهد. معیارهای ارزیابی، بیان‌گر ایدئولوژی حکومت است. در حاکمیت علوی، معیار ارزیابی کارگزاران با دوری و نزدیکی به حق رقم میخورد؛ این معیارها از یک سو نسبت به ماهیت قدرتی کارگزار تعیین میشود و از سوی دیگر بر ماهیت اخلاقی کارگزار تأکید دارد.
ارزیابی کارگزاران آن گاه سودمند است که نتایج آن، درستکاران را نسبت به عملکردشان، امیدوار کرده و موجبات هراس سست عنصران و خطاکاران را در پی داشته باشد. به همین جهت، امیرمؤمنان با تشویق کارگزاران خدوم و تنبیه اشخاص خاطی به این امر اهتمام داشتند.

کتابنامه

_ البرهان فی تفسیر القرآن، سیّد‌هاشم بحرانی، تهران بنیاد بعثت، 1416ق.
_ الكافی، محمد بن یعقوب كلینی، تهران، دار الكتب الإسلامیه، 1365ش.
_ الكامل فی التاریخ، ابن الأثیر، بیروت: دار صادر، 1385ق/1965م.
_ المکاسب المحرمه، محمد امین انصاری، مصحح: محمد جواد رحمتی، سید احمد

1.. الکامل فی التاریخ، ص۲۸۷- ۲۸۸.

صفحه از 108