8. ابن بابویه قال: حدثنی به أحمد بن الحسن القطان، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ یَحْیَی بْنِ زَكَرِیَّا، قَالَ حَدَّثَنَا بَكْرُ بْنُ عَبْدِ اللهِ بْنِ حَبِیبٍ، قَالَ حَدَّثَنَا تَمِیمُ بْنُ بُهْلُولٍ، عَنْ أَبِیهِ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ الْعَبْدِیُّ، عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ مِهْرَانَ، عَنْ عَبَایَةَ بْنِ رِبْعِیٍّ قَالَ‏ قُلْتُ لِعَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ: لِمَ‏ كَنَّی‏ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله عَلِیّاً علیه السلام أَبَا تُرَابٍ؟ قَالَ: لِأَنَّهُ صَاحِبُ الْأَرْضِ وَ حُجَّةُ اللهِ عَلَی أَهْلِهَا بَعْدَهُ وَ بِهِ بَقَاؤُهَا وَ إِلَیْهِ سُكُونُهَا، وَ لَقَدْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صلی الله علیه و آله یَقُولُ: إِنَّهُ إِذَا كَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ وَ رَأَی الْكَافِرُ مَا أَعَدَّ اللهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی لِشِیعَةِ عَلِیٍّ مِنَ الثَّوَابِ وَ الزُّلْفَی وَ الْكَرَامَةِ، قَالَ: یَا لَیْتَنِی كُنْتُ تُرَاباً، یَعْنِی مِنْ شِیعَةِ عَلِیٍّ، وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَ‏:«وَ یَقُولُ الْكافِرُ یا لَیْتَنِی كُنْتُ تُراباً».^۱.
به عبد الله بن عبّاس گفتم: چرا رسول خدا صلی الله علیه و آله كنیه علی علیه السلام را ابو تراب قرار داد؟ گفت: زیرا او صاحب زمین و حجّت خدا بعد از رسول الله صلی الله علیه و آله بر اهل زمین بوده و به وجود حضرتش زمین باقی است و آرامش آن منتهی به آن جناب می‏شود. از رسول خدا صلّی الله علیه و آله شنیدم كه می‏فرمود: روز قیامت وقتی كفّار ثواب و قرب و كرامتی را كه حقّ تبارك و تعالی برای شیعیان علی آماده نموده ملاحظه كردند، می‏گویند: كاش ما خاك بودیم‏، یعنی كاش شیعه علی بودیم و به همین معنا اشاره است آیه شریفه: «وَ یَقُولُ الْكافِرُ یا لَیْتَنِی كُنْتُ تُراباً».
مرحوم مجلسی از معانی الاخبار مرحوم صدوق این روایت را با سند دیگری به صورت مرفوع نقل می‌کند. ایشان در تبیین مفهوم روایت می‌نویسد:
ممکن است این آیه«یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْكافِرُ یا لَیْتَنِی كُنْتُ تُراباً»جهت دیگری برای نامگذاری حضرت علی علیه السلام به ابا تراب باشد؛ زیرا شیعیان و پیروان ایشان به دلیل پیروی محض و کثرت تبعیت و همراهی آن حضرت، تراب نامیده شده‌اند؛ همان طور که در آیه کریمه آمده است. از طرفی امام علی علیه السلام صاحب و رهبر و مالک امور شیعیان است؛ لذا به ابا تراب مکنی شده است. احتمال دارد آیه شاهدی بر نامگذاری علی علیه السلام به ابا تراب باشد. احتمال دیگر، آن است که کلمه «تراباً» در آیه وصف و مدحی برای حضرت علی علیه السلام باشد؛ نه این که این کنیه (ابا تراب)، آن گونه که نواصب گمان می‌کنند، سرزنش و مذمت امام باشد. به این ترتیب، مراد از تراباً در آیه، یا لیتنی کنت ابا ترابیاً است؛ با حذف کلمه اب که در نسبت شایع است؛ چنان که گاهی یاء نسبت حذف می‌شود.^۲.